Teatr z językiem polskim na bakier? "To instytucja, w której powinno się dbać o poprawność językowa, tymczasem szerzy błędy!

Poprawność językową Teatru Impresaryjnego we Włocławku podaje w wątpliwość jedna z naszych Czytelniczek. Zdaniem internautki tytuł promowanego od kilkunastu lat festiwalu jest błędny, co nie przystoi instytucji kulturalnej. Jak do sprawy odnosi się dyrektor teatru? 

Czytelniczka zainteresowała nas sprawą na redakcyjnym Alercie. W wiadomości zatytułowanej " W teatrze nie znają zasad języka polskiego?" czytamy:

- Chciałabym zwrócić uwagę na błąd, który od lat powtarza się przy okazji imprezy organizowanej przez włocławski teatr. Chodzi o "Festiwal Teatrów zza Granicy". Ta forma jest poprawna, jeśli mamy na myśli linię graniczną, a nie inne państwa, z których przyjeżdżają uczestnicy imprezy. W nazwie powinno być z zagranicy (można to sprawdzić w Słowniku Języka Polskiego PWN). Dziwię się, że przez tyle lat nikt tego nie poprawił. Teatr to instytucja, w której powinno się dbać o poprawność językowa, tymczasem nasz szerzy błędy! - denerwuje się internautka. 
 

Nadmieńmy że Festiwal Teatrów zza Granicy organizowany jest we Włocławku od 14 lat. Z końcem czerwca do naszego miasta przyjeżdżają polskie teatry tworzące swe spektakle na Litwie, Ukrainie, Białorusi. W Teatrze Impresaryjnym przez kilka dni odbywają próby, biorą udział w warsztatach teatralnych, poznają ojczyznę swych rodziców, czy dziadków, chłoną polski język, oglądając polskie przedstawienia i spotykając polskich rówieśników.

Do tematu poprawności tytułu festiwalu odniósł się dyrektor Teatru Impresaryjnego, Jan Polak. Jak wyjaśnia tę kwestię? 

- Takie same wątpliwości pojawiały się w poprzednich latach. Są one związane z pewną relatywnością niektórych form w języku polskim, dopuszcza się różne formy jako formy prawidłowe. Zagranica może być traktowana jako obszar leżący poza Polską, jeżeli jesteśmy Polakami, ale jeśli wyjeżdżamy z Polski, to wyjeżdżamy za granicę i wracamy zza tej granicy - przekonuje dyrektor włocławskiego teatru.

Dodaje również, że obie formy są dopuszczalne, lecz jego zdaniem bardziej logiczna, ale niestety rzadziej używana jest "zza granicy", czyli spoza linii granicznej. 

- Forma zagranica traktowana jest jako cel, ale jeżeli tam, to jedziemy za granicę, nie do zagranicy. Te zespoły przyjeżdżają zza tej linii granicznej, tu absolutnie nie ma żadnego błędu. Jest w tym wszystkim też pewna symbolika, bo oni przekraczają taką granicę, za którą kiedyś ich dziadkowie zostali wywiezieni. Albo traktujemy tę granice jako linię graniczną, albo zagranicę traktujemy jako obszar leżący poza naszymi granicami - tłumaczy Jan Polak. 

Jak wyjaśnienia dyrektora teatru mają się do zasad języka polskiego? Na to pytanie szczegółowej odpowiedzi udziela słownik PWN. 

- Istnieje w polszczyźnie pewna asymetria. Jedziemy za granicę (nie do zagranicy), ale wracamy z zagranicy (nie zza granicy). Wygląda to tak, jakbyśmy wyjeżdżali nie wiadomo dokąd, przekraczając granicę, a wracali z określonego miejsca, mianowicie z zagranicy. Konstrukcja "zza granicy", wydaje się odpowiednia w sytuacjach, gdy chodzi o samą linię graniczną, a nie o to, co się znajduje za nią (np. turyści zza wschodniej granicy). Zazwyczaj jednak mamy na myśli przyjazdy z obcych krajów i wówczas używamy wyrażenia z zagranicy, dziesięciokrotnie rzadziej zaś zza granicy. Pewnie dlatego to rzadsze wyrażenie, gdy używane jest w tym właśnie znaczeniu, uchodzi za niepoprawne - czytamy na stronie PWN.