W piątkowy wieczór (13.04.) Maciej Maleńczuk zafundował włocławskiej publiczności niezwykły spektakl, w którym podsumował swoje dotychczasowe dokonania – od czasów gry na krakowskich ulicach, po ostatnią płytę. Przy okazji wizyty we Włocławku, artysta zdradził nam m. in. dlaczego Włocławek kojarzy mu się z Krakowem lat 80-tych, czego ze swojej kariery najbardziej żałuje i jakie są jego artystyczne marzenia. Opowiedział nam również o tym, dlaczego niektóre z jego piosenek politycznych nie opuszczają szuflady.

W ostatnich latach dość regularnie bywa pan we Włocławku. Z czym kojarzy się panu to miasto?

Włocławek kojarzy mi się z Krakowem lat 80-tych – dużo takich pustych przestrzeni, zdezelowanych kamienic itd. Kojarzy mi się z 500+, obawiam się, że również z nacjonalistami i ONR [Obozem Narodowo-Radykalnym – przyp. red.]. Patrząc po ulicach, myślę, że tu są takie miejsca, gdzie może się coś takiego zalęgnąć.

A jeśli chodzi o atmosferę koncertową?

To były dobre koncerty, ale umówimy się – na moje koncerty ONR nie przychodzi. Przychodzą fajni, sympatyczni ludzie, których jest wszędzie pełno. Tego typu miejsca mogą człowieka zaskoczyć, bo wydaje się, że ktoś może coś burknąć, a tak naprawdę jest świetna atmosfera i we Włocławku zawsze właśnie tak było.

Piątkowy koncert był podsumowaniem pana dotychczasowych dokonań, dlatego też nie mogę nie zapytać: Z czego, co udało się panu osiągnąć w ciągu tych kilkudziesięciu lat na scenie, jest pan najbardziej dumny?

Szczególnie dumny jestem z tego, że udało mi się nauczyć grać na saksofonie i nagrać płytę jazzową, która osiągnęła status platynowej. Ja rozumiem, że to stało się nie dlatego, że tak świetnie gram na saksofonie, tylko z innych przyczyn, ale mimo wszystko w tej chwili to jest dla mnie największa duma.

Jestem dumny również z czegoś, czego widownia jeszcze nie zna, ale ten materiał jest już zrobiony. Udało mi się ściągnąć amerykańskiego perkusistę, Calvina Westona, człowieka, który grał m. in. z Milesem Davisem, Ornettem Colemantem, Jamesem Blood Ulmerem, tego typu klimaty, tzw. fusion. Nie spodziewałem się tego, ale zaprzyjaźniliśmy się i nagraliśmy materiał, który wyjdzie jesienią, taki jazz-rock. To nie będzie to samo co „Jazz for idiots”. To był specjalnie wybrany jazz., mało brakowało a umieścilibyśmy tam jeszcze „Palomę”. To był taki jazz, który miał się kojarzyć z latami 50-tym, z fajfami, z jazzem do tańca itd. Nowa płyta będzie na pewno pod nogę, ale to już nie jest tango.

A czy jest coś, czego pan żałuje, jakiś projekt, który uważa pan za bardzo nieudany?

Tak, żałuję duetu z Kukizem (śmiech).

Z powodów politycznych czy muzycznych?

Z powodów muzycznych też.

W pana repertuarze znajdują się dziesiątki utworów. Czy ma pan wśród nich jakiś ulubiony?

Ja jestem takim twórcą, który bardzo lubi cudze piosenki. Często je wciągam do swojego repertuaru i traktuję je jak własne. Jeśli mówimy o moim utworze, myślę, że jest to elegia na śmierć Stanisława Lema „Lema pamięci kosmiczny pogrzeb”. To jest utwór, który rzadko wykonuję, bo on się nie nadaje na taki normalny koncert. Uważam, że jeśli chodzi o poziom literacki to jest właśnie taki utwór.

Ostatnia pana płyta to piosenki Wojciecha Młynarskiego. Dlaczego wziął pan na warsztat jego utwory?

Młynarskiemu należała się elegia. Wiadomo było, że on umiera i zapytano mnie, czy bym się nad tym nie pochylił. Ja od razu powiedziałem, że się pochylę. Pan Wojciech jeszcze wtedy żył. Powiedziałem, że mamy tylko jeden problem – pan Wojciech Młynarski źle się czuje, ale powiedzieli mi: „Ty, on się tak źle czuje już kilka lat. Robimy”. No i oczywiście mi umarł. Nie udało mi się zaprezentować panu Wojciechowi tych utworów, a z pewnością miałbym „neurozę”, dlatego że dokonałem w tych utworach dość znacznych ingerencji, zwłaszcza muzycznych.

Uważałem, że jeśli czegoś brakuje piosenkom pana Wojciecha Młynarskiego, to porządnego podkładu muzycznego, ponieważ te zespoły, z którymi on nagrywął oraz ci pianiści to są bardzo mili, fajni i sympatyczni ludzie, ale mam wrażenie, że czasami troszeczkę mu przeszkadzali. Mimo wszystko, jak idziemy na Młynarskiego, to nie idziemy tam po to, żeby słuchać pasaży i rulad na fortepianie. A jest tak, że gościu śpiewa i próbuje się połapać z naprawdę trudnym tekstem, a pianista zasuwa ruladę i jakieś pianissimo.

Pamiętam, że mówiło się, że Młynarski nie ma poczucia rytmu, a to nieprawda. Wojciech Młynarski miał najlepsze poczucie rytmu w całym zespole. Szkoda tylko, że był wokalistą. Jemu ten zespół nie przeszkadzał, a mi, prawdę mówiąc, taki zespół by przeszkadzał. I dziwi mnie, że człowiek o takim „łbie”, który potrafił parę akordów zagrać na fortepianie czy na gitarze, sam sobie nie komponował. No, może skomponowanie takiej melodii jak „Żniwna dziewczyna” byłoby poza jego zasięgiem, tak samo jak i moim. Niektóre z tych melodii są naprawdę piękne, bez dyskusji.

Był Młynarski, był jazz, były piosenki dancingowe. Czy jest coś, czego jeszcze muzycznie pan nie próbował, a bardzo by pan chciał to zrobić?

Nie było jeszcze nigdy operetki i jej nie będzie, bo nie szanuję tego gatunku. Z pewnością chciałbym spróbować zrobić na amerykański rynek z moim perkusistą i zespołem płytę z tekstami Emily Dickinson. Poza tym – to jest takie marzenie, które pewnie się nie zrealizuje, więc nie ma co zapeszać – bardzo chciałbym zaprosić Diamandę Galas do duetu.

Teraz jest pan w trasie, kalendarz ma pan mocno wypełniony...

My po prostu grasujemy po tym kraju (śmiech). Dosłownie mieszkamy w samochodzie. To jest tak, że jak telefon dzwoni, nie odmawia się widowni. Jeżeli się kasa zgadza, to dlaczego nie pojechać na koncert? To nie jest tak, że ja mam trasę, a później trasy nie będzie. Ta trasa jest cały czas.

To jak pan znajduje czas, żeby jeszcze nagrać coś nowego? Wspomniał pan, że już jesienią, czyli zaledwie rok po płycie z piosenkami Młynarskiego, będzie kolejna...

Ja pracuje bardzo szybko i pracuję cały czas, ponieważ okazało się, że żyję. Bo ja miałem umrzeć. Miało mnie już na tym świecie nie być, a okazało się, że jestem. W związku z tym, że przetrwałem to wszystko, postanowiłem, że już nie będę się upijał i nie będę brał ciężkich dragów, tylko cały zaangażuję się w pracę. Okazało się, że mam talent, teraz się jeszcze okazuje, ze mam sprzęt, mam wszelkiego rodzaju możliwości, mam – nie ukrywajmy – pełną kieszeń i w związku z tym mogę myśleć trochę ściślej. Dlatego wszystkie swoje siły angażuję w pracę. Oczywiście oprócz tego, co muszę dać rodzinie – kontakt z dziećmi, wychowanie itd, bo mimo wszystkich plotek na mój temat wciąż jestem mężem tej samej żony i ojcem tych samych dzieci – ale to jest coś czego jako pracy się nie traktuję. Wszystko, czego sam nie zdążę przepieprzyć, daję rodzinie.

Nigdy nie stronił pan od komentarzy społecznych i politycznych. Czy w najbliższym czasie pojawi się w pana wykonaniu jakiś muzyczny komentarz do aktualnych wydarzeń w kraju?

Ja teraz z przyjemnością oglądam, w moich oczach fantastyczny, upadek partii rządzącej. Ci ludzie na mają szans wygrać już żadnych wyborów. Prawdopodobnie staną przed sądem i mam nadzieję, że sąd im nie daruje i że to nie będą „zawiasy”. A jeśli chodzi o piosenki polityczne, mam takie, które nie opuszczają szuflady (śmiech).

Są takie ostre?

Nie w tym rzecz. Rzeczy w tym, że napisałem np. „Hymn PiS-u”, który brzmi tak, że jakby go napisał jakiś „pisior”, to oni by go śpiewali i nieśli na sztandarach, a szeroka polska widownia nie czyta aluzji, nie rozumie sarkazmu, nie czuje podwójnego dna i wszystko bierze jeden do jednego. Jak Stuhr zagrał kogoś, kto lubi Żydów, to wiadomo jak było [chodzi o falę krytyki po roli Macieja Stuhra w filmie „Pokłosie” - przyp. red.] . A przecież to tylko aktor, do jasnej cholery. Jednocześnie nie przeszkadzało to Polakom pokochać Hansa Klossa, który był Niemcem (śmiech).

Rozmawiała Natalia Seklecka