W ciągu kilku dni zniknęło kilkutysięczne włocławskie osiedle!

W grudniu 2014 roku minęła 75. rocznica krwawej pacyfikacji Grzywna. W ciągu zaledwie kilku dni z powierzchni ziemi zniknęła jedna z dzielnic Włocławka. Brutalne represje dotknęły także jej mieszkańców.

Dzieje Grzywna (przez pewien czas używano również nazwy Kozłowo, od nazwiska Feliksa Kozłowskiego, pierwszego mieszkańca i administratora osiedla) sięgają połowy lat 20. Nazywane "dzielnicą biedoty" osiedle znajdowało się nad jeziorem Grzywno, na południowo-wschodnim obszarze ówczesnego Włocławka. Od strony południowej teren osiedla ograniczały Aleje Chopina.

Według szacunków nieżyjącego już dr. Tadeusza Rejmanowskiego, lekarza i pasjonata historii Włocławka, tuż przed wybuchem II wojny światowej na terenie Grzywna mieszkało około 6000 osób.

Mieszkańcy Grzywna mieszkali głównie w lepiankach, "biedadomkach" z gliny lub drewna z pobliskich lasów. Dopiero pod koniec lat 30., władze miasta postawiły wzdłuż alei Chopina trzy baraki mieszkalne. W ciągu niespełna 15 lat istnienia osiedla, postawiono tam zaledwie kilkadziesiąt domów murowanych.

Osiedle cieszyło się złą sławą, głównie z powodu jego struktury społecznej. Dużą część mieszkańców stanowili biedni i bezrobotni. Nie brakowało osób parających się działalnością przestępczą. Grzywno było również miejscem wzmożonej aktywności działaczy Komunistycznej Partii Polski.

1 grudnia 1939 roku hitlerowskie władze Włocławka przystąpiły do brutalnej pacyfikacji Grzywna. Pierwszego dnia kilkudziesięciu mężczyzn zamieszkujących osiedle zostało aresztowanych i rozstrzelanych w lesie koło Pińczaty. Podczas ekshumacji z 1945 roku, w miejscu kaźni odkryto szczątki 41 osób.

2 i 9 grudnia Niemcy zapędzili mieszkańców Grzywna na dworzec kolejowy, skąd przewieziono ich do Generalnego Gubernatorstwa. Zabudowania Grzywna zostały spalone.

W ciągu 3 dni działań Niemców, śmierć poniosła nieustalona do dziś liczba mieszkańców, która stawiała opór lub na przykład nie była w stanie odpowiednio szybko opuścić swoich zabudowań. Po zakończeniu akcji pacyfikacyjnej, teren uprzątnięto i wyrównano. W 1940 na terenie dawnego osiedla posadzono las.

Szczegółowe informacje na temat rozwoju Grzywna, jak również jego zagłady, można znaleźć na stronie internetowej opracowanej przez historyka, dr. Łukasza Linowskiego. Witryna znajduje się pod adresem: www.grzywno.wloclawek.pl