Zobacz zdjęcia włocławskiego getta!

Zamknięty obszar dla ludności żydowskiej funkcjonował we Włocławku w latach 1940-1942.

Utworzenie getta we Włocławku było jednym ze sposobów eksterminacji ludności żydowskiej i wchodziło w zakres zbrodniczych działań władz hitlerowskich wobec tej mniejszości etnicznej.

Wszystko zaczęło się 14 września 1939 roku, wraz z wkroczeniem do Włocławka wojsk niemieckich. We Włocławku zainstalowała się administracja cywilna i wojskowa, swoją działalność rozpoczął również aparat policyjny. Represje dosięgły ludność polską i żydowską.

Zaczęły się aresztowania. W gronie zatrzymanych znaleźli się m.in. urzędnicy, prawnicy, lekarze, księża i nauczyciele. Większość z nich została zamordowana.

Represje dosięgnęły również Żydów, którzy w przededniu wybuchu drugiej wojny światowej stanowili aż 21 procent łącznej populacji miasta.

W dniach 22-25 września 1939 roku we Włocławku przebywał Pułk SS Totenkopfstandarte pod przywództwem SS-Standartenführera Paul Nostitza. Działania SS-manów skierowane były głównie wobec włocławskich Żydów.

Włocławscy Żydzi byli wyłapywani w domach lub na ulicach, aresztowani lub mordowani. Niemcy przystąpili także do niszczenia mienia żydowskiego. Spłonęły między innymi dwie synagogi.

24 października 1939 r. we Włocławku wprowadzono obowiązek noszenia przez Żydów żółtej gwiazdy. Był to pierwszy taki przypadek na okupowanych terenach polskich.

Pozostali przy życiu Żydzi byli kierowani do ciężkich robót na terenie miasta.

W kwietniu 1940 roku zaczęto izolować ludność żydowską. Do getta trafiło około 13 tysięcy osób.

Włocławskie getto znalazło się w obrębie ulic: Wolność, Nowomiejskiej i Starodębskiej oraz torów kolejowych.

Panowały w nim drakońskie warunki. Getto było przeludnione. Warunki sanitarne odbiegały od jakichkolwiek norm.

Pierwszy transport z 500 Żydami wyjechał po 20 czerwca 1941 roku. Do końca roku 1941 do obozów śmierci wywieziono kilka tysięcy włocławskich (i nie tylko) Żydów. Kierowani byli głównie do obozu śmierci w Chełmnie nad Nerem.

Opustoszałe getto we Włocławku zostało zlikwidowane w maju 1942. Zabudowania getta spalono. Dziś o tych smutnych wydarzeniach z historii Włocławka przypomina obelisk na terenie Zespołu Szkół Budowlanych.

Dziś obchodzimy Międzynarodowy Dzień Pamięci o Ofiarach Holokaustu. Warto z tej okazji przypomnieć sobie o wielotysięcznej mniejszości, która mieszkała przed laty we Włocławku. Ich wkład w kulturę i historię naszego miasta jest nieoceniony.

Zachęcamy również do zapoznania się z bogatym zbiorem fotografii z terenu włocławskiego getta.

Kolekcję unikatowych zdjęć opublikował w internecie Instytut Yad Vashem. Założona w 1953 roku placówka pełni rolę edukacyjną i narodowego archiwum Izraela. Przyznaje również tytuł Sprawiedliwy Wśród Narodów Świata – wręczany osobom, którzy podczas drugiej wojny światowej ratowali Żydów.

Wśród 130 tys. opublikowanych zdjęć znalazło się ponad 40 fotografii z okupacyjnego Włocławka. Są to nieznane wcześniej zdjęcia, wykonane głównie na terenie getta.

Kolekcja zdjęć dostępna jest pod adresem: collections.yadvashem.org/photosarchive. Warto skorzystać z wyszukiwarki na stronie – wystarczy wpisać takie hasła jak np. Wloclawek lub Leslau.

(łd)