Programy terapeutyczne większości ośrodków leczenia uzależnień w Polsce opierają się na edukacji w ramach psychoterapii grupowej, najczęściej w nurcie behawioralno-poznawczym, nastawionej na przygotowanie do udziału w ruchu AA. Nie wszyscy akceptują dyrektywne, zorientowane głównie na całkowitą abstynencję propozycje terapeutyczne.
W podejściu pragmatycznym, zwłaszcza pod kątem skuteczności leczenia zaburzeń używania alkoholu, uwzględnia się coraz częściej programy terapii trwające krócej, jak również bardziej atrakcyjne. Są to między innymi: krótkie interwencje, dialog motywujący, program zarządzania nagrodami, strategia pracy na zasobach oraz strategia redukcji szkód.
W dzisiejszym artykule przybliżam strategie pracy na zasobach.
Praca na zasobach. W klasycznym ujęciu terapia uzależnień skoncentrowana jest na niedoborach pacjenta. W ostatnich latach pojawia się wiele nowych trendów terapeutycznych. Jedną z ciekawszych propozycji jest program Orfeusz, polegającej na modułowej psychoterapii, w której praca opiera się na zasobach jednostki. Skupia się ona na działaniach zmniejszających liczbę problemów społecznych oraz poprawiających jakość życia pacjentów, prowadząc tym samym do przebudowy ich życia, tak aby stało się ono autonomiczne, sensowne i zapewniało szczęście bez uzależnienia.
W założeniach przyjmuje się, że aby uzyskać pozytywne rezultaty terapii i zapewnić pacjentom życie w abstynencji, nie wolno opierać się wyłącznie na ich silnej woli. Konieczne jest podjęcie takiego działania, które wyposaży pacjentów w „coś”, co pozwoli im na samorealizację i uzyskanie szczęścia bez sięgania po używki.
Twórcy programu nawiązują do mitycznej postaci Orfeusza, którego gra na lirze silnie oddziaływała zarówno na ludzi i zwierzęta, jak i na zjawiska przyrody.
W trakcie wyprawy po złote runo, gdy Argonauci przepływali obok wyspy syren i cała załoga zakleiła uszy woskiem, a Odyseusza przywiązała do masztu, Orfeusz jako jedyny nie posłuchał Odysa i zaczął pięknie grać na lirze. W ten sposób odwrócił uwagę syren od żeglarzy i uratował wszystkich od śmierci. Sięgając do znaczenia tego mitu dla terapii, wskazuje się, że strategia Odyseusza (tzw. klasyczne podejście), pomimo wyzwolenia dużej samokontroli i podejmowania działań, jedynie chwilowo zapewnia pacjentowi sukces, gdyż pozostaje on nadal rozdarty pomiędzy stałym pragnieniem, porzuceniem, wstydem oraz poczuciem winy.
Strategia Orfeusza – który zatrzymał siłę uwodzenia syren dzięki swoim zdolnościom, a ponadto zdobył autonomię i poczucie wolności – skupia się na wzmocnieniu poszczególnych zasobów pacjenta, co w konsekwencji wyzwala poczucie szczęścia. W badaniach wskazuje się, że doświadczanie własnych zdolności zapewnia radość z życia. Odczuwanie przyjemności wiąże się z otwarciem na świat osoby uzależnionej, z możliwością angażowania się i samokontrolą. Zgodnie z założeniami programu, istotną rolę przypisuje się zasobom określanym jako estetyczne, które silnie wpływają i nadają życiu sens oraz jako fikcyjne związane z możliwościami, jakie stoją przed osobą w przyszłości
Ośrodek Terapii Uzależnień, Profilaktyki I I Pomocy Rodzinie WATRA proponuje leczenie pacjentów (młodzież i dorośli) stosując strategie pracy na zasobach.
Zapraszamy do kontaktu.
EDU-JETTER
ul. Łanowa 23a
87-800 Włocławek
tel./fax: (54) 232 37 07
kom. 660887300
e-mail: [email protected]
