Ranking wolności mediów. Na której pozycji jest Polska?

Reporterzy bez granic — międzynarodowa organizacja obrony wolności prasy — opublikowała najnowszy ranking wolności mediów. Czołówka została zdominowana przez kraje skandynawskie. Polska znalazła się zaś na 57. pozycji, co w porównaniu do poprzedniego roku i tak jest dobrym wynikiem.

Corocznie przygotowywany ranking wolności mediów obrazuje sytuację prasy, radia i telewizji w danym kraju. W raporcie przyjęto pięciostopniową ocenę sytuacji mediów w 180 państwach świata. 

Z obecnego rankingu wynika, że aż 31 krajów mierzy się z "bardzo poważną" sytuacją w odniesieniu do wolnych mediów. W 42 państwach sytuacja ta została określona jako "zła", w 55 jako "problematyczna", w 52 jako "dość dobra", w 44 jako "satysfakcjonująca”.

Jedynie w 8 krajach poziom wolności radia, prasy i telewizji został sklasyfikowany jako "dobry".

Polska w rankingu wolności mediów

Jak podkreśla Pavol Szalai — szef Biura ds. Unii Europejskiej i Bałkanów Reporterów bez Granic — Polska jest piątym, najgorszym krajem w całej UE pod względem wolności prasy. Nasz kraj został sklasyfikowany na 57. miejscu. W porównaniu do roku 2022, gdzie Polska zajęła 66. miejsce, nie można tu mówić o znacznej poprawie sytuacji.

Niestety, na tle Europejskich sąsiadów jak np. Niemiec (21. miejsce w rankingu) Polska nie prezentuje się najlepiej. Zgodnie z doniesieniami Reporterów bez Granic, największym problemem jest podważanie prawa do informacji przez władze naszego kraju.

Czołówka rankingu wolności mediów

Pierwsze miejsca w rankingu wolności mediów zajmują kraje skandynawskie. Warto podkreślić, że po raz siódmy z rzędu to właśnie Norwegia prezentuje najkorzystniejsze wskaźniki dotyczące wolności prasy, radia oraz telewizji. Na trzecim miejscu uplasowała się Dania, na czwartym Szwecja, a na piątym Finlandia.

Zaskakująca w rankingu jest druga pozycji Irlandii, a także szóste miejsce Holandii. Kraje te, w porównaniu do roku poprzedniego, zanotowały znaczny wzrost. Polska również poprawiła swoją lokatę aż o 9 pozycji. Jednak Pavolo Szalai wskazuje, że w kontekście innych krajów europejskich, wzrost ten można określić jako znikomy.

57. miejsce Polski w Indeksie Wolności Pracy

57. pozycja Polski w rankingu wolności mediów może napawać optymizmem. Jednocześnie nieznaczna poprawa wynika przede wszystkim z faktu, że sytuacja dotycząca wolności prasy pogorszyła się w innych krajach. 

Jak tłumaczy Pavolo Szalai, wzrost ten nie jest duży w porównaniu do poprzedniego roku, jednak wskazuje na to, że sytuacja mediów w Polsce była i jest relatywnie spokojna.

Szef Biura ds. Unii Europejskiej i Bałkanów Reporterów bez Granic podkreśla również to, że największe zmiany zaszły w odniesieniu do bezpieczeństwa dziennikarzy. Byli oni przedmiotem znacznie mniejszej liczby ataków, a także mieli do czynienia z mniejszą liczbą arbitralnych aresztowań w porównaniu do lat poprzednich.

Pavolo Szalai wyjaśnia również, że poprawa sytuacji polskich dziennikarzy mogła mieć związek ze znacznie mniejszą liczbą protestów w kraju. 

Rząd ogranicza wolność mediów w Polsce

Ranking wolności mediów i dość niska pozycja Polski sprawiają, że pojawiają się pytania odnośnie politycznych i prawnych wyzwań, przed którymi stoi nasz rząd. 

Pavolo Szalai zauważa, że już na początku 2023 roku byliśmy świadkami sytuacji, w której władza podważyła prawo do rzetelnej informacji i bezprawnie próbowała ograniczyć wolność mediów.

Na uwagę zasługują tu szczególnie działania Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji. Regulator medialny nie tak dawno temu uruchomił postępowanie arbitrażowe wobec mediów nieprzychylnych obecnej władzy.

Podkopywanie samowolności mediów — zdaniem Szalai'a — jest całkowicie bezpodstawne i niezgodne z prawem. Oświadczył on również, że jego biuro stanowczo odrzuca procedury prowadzone przeciwko TVN i innym mediom.

Podważona została również zasadność kar, które zostały nałożone na radio TOK FM, za wyemitowanie jednego z programów, który — w ocenie KRRiT — cechował się nieprzychylną narracją wobec rządzących.