Przecięcie wstęgi było tylko początkiem. Zakład Aktywności Zawodowej uruchomił pierwsze usługi. O tym, co ma do zaoferowania zakład zatrudniający osoby niepełnosprawne (w ramach rehabilitacji zawodowo – społecznej) rozmawiamy z dyrektorem ZAZ-u - Adamem Turkiem.

Od oficjalnego przecięcia wstęgi w ZAZ-ie minęły dwa miesiące. Czy zakład funkcjonuje już pełną parą?

Adam Turek: Przecięcie wstęgi było symbolicznym otwarciem zakładu. Zgodnie z umową zawartą pomiędzy marszałkiem województwa kujawsko–pomorskiego a prezydentem Włocławka, zakład rozpoczął działalność 20 grudnia 2016 r. Do końca lutego planujemy w pełni uruchomić swoją działalność usługową. Aktualnie jesteśmy w trakcie załatwiania spraw związanych z uruchomieniem usług oraz szkoleniem pracowników na poszczególnych stanowiskach pracy. Z otrzymanych informacji od ZAZ-ów, z którymi kontaktowaliśmy się w trakcie realizacji projektu tworzenia naszego zakładu wynika, że średni czas na rozpoczęcie działalności od daty uruchomienia jednostki wynosił ok. 6 miesięcy.

Jak przebiegają szkolenia kadry?

Szkolenie osób niepełnosprawnych wymaga od trenerów pracy szczególnego, indywidualnego podejścia do każdej osoby, którą chcemy rehabilitować zawodowo. Z uwagi na różne typy niepełnosprawności naszych pracowników system szkolenia nie może być jednostajny i wyrównany  dla wszystkich. Szkolenie zabiera nam więcej czasu niż jest to widoczne w normalnych przedsiębiorstwach funkcjonujących na rynku pracy. W wielkim skrócie proces szkolenia np. w dziale pralniczym polega na tym, że któryś z trenerów po szkoleniu czysto teoretycznym, wciela się w rolę potencjalnego klienta i sprawdza jak grupa pracowników radzi sobie z przyjęciem odzieży do prania, zarejestrowaniem jej, wypraniem, itd.

Działa już pralnia samoobsługowa, a także punkt krawiecki. Czy załoga jest gotowa, by zacząć pracę?

Pracownicy z działu pralniczego oraz punktu krawieckiego są gotowi i z niecierpliwością czekają na pierwszych klientów. Jak tylko zakończą się sprawy związane m.in. z ustawieniem technologii poboru środków piorących na dziale wodnym, podłączeniem do sieci wpłatomatu z parkingu oraz zainstalowaniem urządzeń RTV w sali konferencyjnej, uruchomimy pozostałe usługi, gdzie również na czas pracownicy będą gotowi obsłużyć potencjalnych klientów.

Pralnie samoobsługowe cieszą się zainteresowaniem w dużych miastach. Czy we Włocławku znajdą się chętni na korzystanie z niej?

Przed ogłoszeniem przetargu na zamówienie urządzeń pralniczych pracownicy Wydziału Polityki Społecznej i Zdrowia Publicznego, robiąc rozpoznanie rynku zauważyli, że większość dostawców urządzeń pralniczych oferuje maszyny do pralni samoobsługowych. Po przeanalizowaniu cenników ofert okazało się, że w kwocie dotacji otrzymanej od marszałka województwa jest możliwy zakup kilku pralek oraz suszarek na dział samoobsługowy, jednocześnie zachowując wyposażenie do działu wodnego oraz wet-cleaning. 

Szczerze powiem, że przed uruchomieniem ZAZ zastanawialiśmy się czy ten rodzaj usługi będzie miał „wzięcie” na włocławskim rynku. Miłym zaskoczeniem było to, że w styczniu kilka razy w każdym tygodniu pojawiały się osoby w zakładzie, które podpytywały czy pralnia jest już czynna. Po dłuższej rozmowie okazywało się, że np. z uwagi na mały metraż mieszkań nie posiadają pralki w domu. Tak naprawdę to wiele osób nie zdaje sobie sprawy, że wypranie odzieży w takiej pralni jest bardziej efektywne, przyjazne dla materiału oraz porównywalne z kosztami wyprania rzeczy w domu. Np. łączny koszt wyprania i wysuszenia 6 kg odzieży w pralni samoobsługowej wynosi 10,50 zł. 

Czy jest już zainteresowanie usługami ZAZ-u ze strony przedsiębiorców?

Od niedawna mamy gotowy cennik, więc dopiero zaczynamy poszukiwania potencjalnych klientów na stałe świadczenie usług. Na razie skupiamy się na rynku włocławskim, ale planujemy pozyskiwać klientów z okolicznych gmin. Zyski ze zleceń jesteśmy zobligowani wpłacać na Fundusz Aktywności Zawodowej, z którego możemy finansować m.in. zatrudnienie kolejnych osób, zakup leków, turnusy rehabilitacyjne, integracje osób niepełnosprawnych ze społecznością lokalną. Wszystko jest opisane w rozporządzeniu dot. funkcjonowania Zakładów Aktywności Zawodowej. Każdy kto skorzysta z usług zakładu wspiera osoby niepełnosprawne.

Idea bardzo dobra. Osoby niepełnosprawne będą zarabiać, aby pomagać innym niepełnosprawnym.

Dokładnie tak. Poza tym ZAZ prowadząc rehabilitację zawodową, ma być tylko tymczasowym miejscem pracy. Rolą trenerów pracy będzie to, aby po stwierdzeniu, że dana osoba jest gotowa do zakończenia procesu rehabilitacji, szukać dla niej odpowiedniej oferty pracy na otwartym rynku. 

Ważną również rolę odgrywa rehabilitacja społeczna, która jest prowadzona przez ZAZ równocześnie z rehabilitacją zawodową, z uwagi na to, że osoby niepełnosprawne są zagrożone wykluczeniem społecznym. Przebywanie z innymi osobami, codzienne wykonywanie obowiązków związanych z pracą, uświadomienie sobie, że jest się potrzebnym innym, to tylko kilka przykładów, które mają przeogromny wpływ na psychikę osoby niepełnosprawnej. Potężne ładunki emocjonalne jakie drzemią w nich było widać m.in. przy podpisywaniu umów o pracę, gdzie można było zauważyć łzy wzruszenia. Z prostego punktu widzenia dla osoby pełnosprawnej – będę mieć pracę.

Jeszcze przed otwarciem mówiło się o możliwości zwiększenia zatrudnienia. Czy takie są plany?

Chcielibyśmy żeby pracowało u nas jak najwięcej osób niepełnosprawnych z Włocławka, ale jest to uwarunkowane szeregiem wymogów, które każdy ZAZ musi spełnić. Już widzimy, że będzie potrzebnych więcej osób niepełnosprawnych, jeśli wydłużymy godziny otwarcia. Na razie ZAZ jest czynny w godz. 8:00-16:00. Za około dwa miesiące chcielibyśmy, żeby mieszkańcy mogli przyjść zrobić pranie lub je zostawić także po pracy oraz w weekendy. 

Rozmawiała Natalia Chylińska-Żbikowska