Nieruchomość może być zadłużona w różnym rozumieniu. Mogą istnieć zaległości z tytułu pewnego rodzaju opłat, ale także nieruchomość mogła stać się przedmiotem zabezpieczenia zobowiązania, które zawarł jej właściciel.
Nic nie stoi na przeszkodzie nabyciu zadłużonej nieruchomości, jeżeli jest to skoordynowane z odpowiednimi ustaleniami w formie umowy zawartej z dotychczasowym właścicielem nieruchomości, które mają zmierzać do jej oddłużenia. Niektórzy nabywcy nie chcą z kolei aby kupowana przez nich nieruchomość była zadłużona. W każdej z tych sytuacji przez zawarciem umowy sprzedaży nieruchomości należy sprawdzić jej stan.
Istnieją różne narzędzi, które pozwalają sprawdzić stan prawny nieruchomości. Przede wszystkim jest to księga wieczysta prowadzona dla danej nieruchomości, dodatkowe informacje dotyczące nieruchomości można sprawdzić na Geoportalu i wreszcie za pomocą zaświadczeń uzyskanych od odpowiednich instytucji i urzędów oraz oświadczeń i zobowiązań poczynionych przez dotychczasowego właściciela.
Jeżeli dla nieruchomości jest prowadzona księga wieczysta to jest ona podstawowym narzędziem pozwalającym sprawdzić, jaki jest stan prawny nieruchomości, czy jest ona zadłużona, kto jest jej właścicielem, czy toczą się jakieś postępowania związane z nieruchomością.
Księgę wieczystą można przejrzeć z wykorzystaniem sieci Internet na stronie Ministerstwa Sprawiedliwości zawierającej Elektroniczne Księgi Wieczyste. Po wpisaniu numeru księgi wieczystej można przejrzeć jej treść, bez konieczności udawania się do sądu rejonowego, który prowadzi daną księgę wieczystą. Aby sprawdzić, czy nieruchomość jest zadłużona należy przeczytać przede wszystkim dział czwarty oraz dział trzeci księgi wieczystej. Tam będą widnieć informacje o hipotekach ustanowionych na nieruchomości oraz o postępowaniach sądowych i egzekucyjnych, o prawach związanych z nieruchomością na przykład służebnościach czy prawu dożywocia.
Poza tym, albo w przypadku jeżeli nieruchomość nie ma założonej księgi wieczystej, można uzyskać zaświadczenia dotyczące stanu zadłużenia nieruchomości. Właściciel powinien wystąpić do zarządu spółdzielni albo do wspólnoty mieszkaniowej o wydanie zaświadczenia o braku zaległości albo zaległościach czynszowych i z tytułu innych opłat związanych z nieruchomością. Powinien również wystąpić do urzędu gminy z wnioskiem o wydanie zaświadczenia o niezaleganiu albo o wysokości zaległości publicznoprawnych z tytułu podatku od nieruchomości.
