Bezsenność krótkotrwała i przewlekła. Jak je rozpoznać i jak leczyć?

Bezsenność to jedno z najpowszechniej występujących zaburzeń snu. Przyczyny bezsenności bywają różne. Może być ona następstwem innych problemów zdrowotnych i wówczas mówimy o bezsenności wtórnej. Zdarza się również, że bezsenność jest chorobą samą w sobie i wtedy mówi się o jej pierwotnym charakterze. Ponadto bezsenność charakteryzuje się na podstawie długości jej trwania, wyróżniając bezsenność krótkotrwałą i przewlekłą. Czym one się od siebie różnią? Jakie są ich objawy? W jaki sposób można sobie z nimi poradzić?

Rozpoznanie i charakterystyka bezsenności

Bezsenność wiąże się z brakiem optymalnej ilości lub jakości snu. Osoba, która jej doświadcza, ma trudności z zasypianiem. Skarży się także na częste budzenie w nocy — zazwyczaj o wczesnych godzinach porannych — i trudności ze wstawaniem o zamierzonej godzinie.

Podstawą do rozpoznania bezsenności jest stwierdzenie, że pacjent przynajmniej trzy razy w tygodniu doświadcza wyżej wymienionych trudności. Dodatkowym czynnikiem wskazującym na to zaburzenie snu jest rozdrażnienie u pacjenta, uczucie niewyspania, zmęczenia, a także trudności w codziennym pełnieniu swoich obowiązków czy utrzymaniu właściwego poziomu koncentracji.

Wraz z rozwojem bezsenności pacjent zauważa, iż myśli o niej coraz częściej, a sama konieczność kładzenia się do łóżka wieczorem wzbudza w nim stres i niepokój. Ma wyraźne problemy z zasypianiem — potrafi godzinami przebywać w łóżku i próbować zasnąć „na siłę”. O poranku i w ciągu dnia czuje się zmęczony i sfrustrowany. Jego złe samopoczucie wynika z tego, iż jest niewyspany. Pojawia się u niego większa podatność do popełniania błędów, trudność w szybkim podejmowaniu decyzji, a nawet bóle głowy czy problemy gastryczne.

Podział bezsenności na krótkotrwałą i przewlekłą

Bezsenność krótkotrwała to zaburzenie snu, które występuje u pacjenta przez około miesiąc. Przeważnie jej pojawienie się wiąże się z zaistnieniem czynnika wyzwalającego. Może to być nagła, trudna lub stresująca sytuacja, istotne zmiany w życiu osobistym, nowe obowiązki i ogólna zmiana stylu życia. Do pojawienia się krótkotrwałych problemów z bezsennością mogą przyczynić się również dolegliwości bólowe, wystąpienie chorób somatycznych lub nasilenie się objawów chorób przewlekłych.

Kiedy natomiast mówi się o bezsenności przewlekłej? Przede wszystkim trwa ona dłużej niż jeden miesiąc i często rozwija się w następstwie nieleczonej bezsenności krótkotrwałej. W ten sposób dochodzi do utrwalenia wspomnianych wyżej objawów, nawet jeśli czynnik je wywołujący został wyeliminowany. Właśnie dlatego terapia bezsenności powinna być holistycznym działaniem i poza próbą ograniczenia zewnętrznych czynników przyczyniających się do wystąpienia zaburzeń snu (jak np. stresu) należy zadbać m.in. o odpowiednią higienę snu.

Na czym polega leczenie bezsenności?

Przy leczeniu bezsenności pierwszym elementem diagnostycznym jest przeprowadzenie wywiadu medycznego z pacjentem. Następnie — jeśli zachodzi taka potrzeba, szczególnie w przypadku bezsenności długotrwałej — lekarz zleca wykonanie badań ukierunkowanych na ustalenie przyczyn bezsenności.

U osób z bezsennością krótkotrwałą w pierwszej kolejności prowadzony jest dobór odpowiedniego leku nasennego i pouczenie pacjenta o prawidłowych zasadach higieny snu.

Lekiem stosowanym w przypadku bezsenności krótkotrwałej jest Senamina. Jej skład posiada właściwości ułatwiające zasypianie i wydłużające sen. Wskazaniem do stosowania leku jest objawowe, krótkotrwałe występowanie bezsenności. Przyjmowanie leku musi odbywać się zgodnie z informacjami znajdującymi się w ulotce lub z zaleceniami lekarskimi.

To bardzo ważne, aby wyrobić sobie również właściwe nawyki, które ułatwią powrót do prawidłowego rytmu dobowego i poprawią jakość samego snu. W bezsenności przewlekłej największe znaczenie ma natomiast terapia poznawczo-behawioralna.

Rodzaj leczenia jest zawsze dobierany indywidualnie do pacjenta. Wśród niefarmakologicznych metod wymienia się również ograniczenie pór snu, w tym samego snu, sugerując pacjentowi, aby kładł się do łóżka dopiero wtedy, gdy czuje się naprawdę zmęczony. Znaczenie ma także przygotowanie pomieszczenia do nocnego wypoczynku oraz ograniczenie bodźców zewnętrznych, które mogą w znaczny sposób zakłócać sen.

Źródła:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1192569.pdf

https://www.termedia.pl/Journal/-147/pdf-51246-10?filename=KM_3-2023_8-10.pdf

https://journals.viamedica.pl/psychiatria/article/view/42208/28766

https://www.infona.pl/resource/bwmeta1.element.psjd-1734-1531-2014-10-3-6/content/partContents/86ed56aa-a227-3b25-a031-7d0f166f2490

https://kosmos.ptpk.org/index.php/Kosmos/article/view/2694/2615

Informacje o leku:

Nazwa produktu leczniczego: Senamina, 12,5 mg, tabletki powlekane. Nazwa powszechnie stosowana substancji czynnej: Doksylamina. Dawka/stężenie substancji czynnej. Każda tabletka powlekana zawiera 12,5 mg doksylaminy wodorobursztynianu. Każda tabletka produktu leczniczego Senamina zawiera 50,0 mg mannitolu. Postać farmaceutyczna: Tabletka powlekana. Różowe, owalne, obustronnie wypukłe tabletki powlekane z rowkiem dzielącym. Rowek dzielący jedynie ułatwia przełamanie tabletki w celu ułatwienia jej połknięcia, nie umożliwia podzielenia tabletki na równe dawki. Wskazanie lub wskazania terapeutyczne do stosowania: Krótkotrwałe, objawowe leczenie sporadycznie występującej bezsenności u osób dorosłych. Podmiot odpowiedzialny: Adamed Pharma S.A. Pieńków, ul. M. Adamkiewicza 6A, 05-152, Czosnów, Polska. Informacja została przygotowana na podstawie ChPL. Senamina, 12,5 mg, tabletki powlekane zatwierdzonej 31.10.2022, z którą należy się zapoznać przed zastosowaniem leku.

To jest lek. Dla bezpieczeństwa stosuj go zgodnie z ulotką dołączoną do opakowania. Nie przekraczaj maksymalnej dawki leku. W przypadku wątpliwości skonsultuj się z lekarzem lub farmaceutą.

OTC/16029/06/2024