Jak Polacy oceniają dobrostan w pracy? Wyniki badań mówią wprost

Pracownicy i pracodawcy różnie rozumieją dobrostan. Obie grupy mają duże nadzieje na jego poprawę w związku z nowymi przepisami, które zaczęły obowiązywać wiosną 2023 roku. Negatywny wpływ na komfort pracy ma stres i należy mocno z nim walczyć – to główne tezy raportu Koalicji Bezpieczni w Pracy.

To już 10. edycja raportu Koalicji Bezpieczni w Pracy. Tym razem w analizie pt. "Bezpieczeństwo Pracy w Polsce 2023. Dobrostan pracownika, czyli wellbeing w pracy" zbadano różne aspekty wellbeingu w miejscu zatrudnienia.

Z raportu wynika, że blisko połowa pracowników oceniła swój dobrostan w pracy jako dobry lub bardzo dobry. Jednocześnie jedynie 35 proc. pracowników uważa, że firma dba o ich dobrostan psychiczny – chociaż 55 proc. pracodawców deklaruje, że prowadzi działania w tym kierunku. Co więcej, to pracodawcy lepiej oceniają swój wellbeing niż pracownicy (63 proc. vs 49 proc.).

- Pracownicy i pracodawcy inaczej rozumieją pojęcie wellbeingu. Pracodawcy są zorientowani na komfort psychiczny, poczucie spełnienia czy też brak konfliktów w pracy. Natomiast pracownicy w odpowiedziach skupiali się na aspektach związanych z wewnętrznym spokojem, harmonią oraz równowagą w życiu. Zagrożeniem dla tak rozumianego przez nich dobrostanu psychicznego jest stres

– podkreśliła Marta Wojewnik, przewodnicząca Koalicji Bezpieczni w Pracy i dyrektor zarządzająca CWS Workwear. 

Co wynika z raportu?

Z raportu wynika, że stresu w miejscu pracy często lub wręcz codziennie doświadcza 38 proc. pracowników i 40 proc. przedstawicieli pracodawców. Przyczyną tego stanu rzeczy są nieplanowane dodatkowe zadania, narzucane odgórnie terminy ich wykonania oraz nadmierna ilość obowiązków. 

- Stres podobnie mocno i często odczuwają zarówno pracownicy, jak i pracodawcy. W przypadku obu grup wpływa on negatywnie na ich dobrostan, jak również na efektywność pracy i wypadkowość. Wyniki naszego badania jednogłośnie wskazują, że to pracodawcy są odpowiedzialni za zwalczanie stresu w pracy – dodaje Marta Wojewnik.

Według danych ZUS tylko w 2022 roku odnotowano blisko 24 mln dni absencji chorobowej z tytułu zaburzeń psychicznych i zaburzeń zachowania. Zwolnienia z tego tytułu stanowiły 10 proc. łącznej liczby dni absencji chorobowej z powodu wszystkich schorzeń. Większość dni absencji z tytułu zaburzeń psychicznych i zaburzeń zachowania (62 proc.) przypadała na kobiety.

- Stres w pracy może generować choroby, a te często wiążą się z bardzo wysokimi kosztami – zarówno dla pracowników i członków ich rodzin, jak i dla pracodawców. Absencje chorobowe to obciążenie także dla Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, a tym samym całego społeczeństwa – skomentował Bartosz Gaca, wicedyrektor Departamentu Prewencji i Rehabilitacji ZUS.

- Z tego powodu wydatki z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz funduszy pracodawców wyniosły w 2021 r. prawie 3 mld złotych. Potrzebne są więc działania prewencyjne realizowane przez różnych interesariuszy – zarówno na poziomie ubezpieczyciela społecznego oraz innych organizacji rządowych i pozarządowych, ale także na poziomie pracodawców i samych pracowników. Należy wspólnie zadbać o bezpieczeństwo i zdrowie w pracy – dodał.

Zmiany w Kodeksie pracy dają nadzieję na poprawę dobrostanu. Nowe przepisy zaczęły obowiązywać wiosną 2023 roku.

- Na razie za wcześnie wyciągać wnioski, w jaki sposób te zmiany wpływają na rynek pracy, ale widać dużo korzystnych rozwiązań, np. zwiększających ochronę pracowników przed zwolnieniem czy w kwestiach związanych z rodzicielstwem – stwierdził Wojciech Gonciarz, dyrektor Departamentu Prawnego Głównego Inspektoratu Pracy.

Wyniki raportu Koalicji Bezpieczni w Pracy wskazują, że po trzech miesiącach obowiązywania nowych przepisów na razie mniej niż połowa polskich firm wdrożyła zmiany. Jednocześnie pracownicy w większości słyszeli o nowych regulacjach, ale mają problemy ze wskazaniem szczegółowych rozwiązań, które zostały wprowadzone w ich firmach. Jednak zatrudnieni, jak i pracodawcy uważają, że docelowo nowe przepisy pomogą im zadbać o dobrostan. 

- Jednym z najważniejszych wniosków z raportu jest niedostosowanie działań wellbeingowych pracodawców do potrzeb pracowników. Pracodawcy wprowadzają często bardzo angażujące i kosztowne działania mające na celu obniżenie poziomu stresu i poprawę dobrostanu pracowników. Okazuje się, że z perspektywy pracownika docenianie przez pracodawcę jest najbardziej cenionym działaniem wellbeingowym, jakie może zostać wprowadzone w firmie. To jednocześnie najtańsze narzędzie i teoretycznie najprostsze do zastosowania, ale wymaga określonych kompetencji od managerów – komentowała Elżbieta Rogowska, ekspertka Koalicji Bezpieczni w Pracy i wiceprezes ds. operacyjnych PW Krystian. 

W Polsce coraz większą popularnością cieszy się praca zdalna. Ta forma pełnienia obowiązków ściśle związana była z pandemią COVID-19. Dziś – gdy zdalnie lub hybrydowo pracuje 22 proc. zatrudnionych – może być traktowana, jako jeden ze sposobów budowania dobrostanu pracowników. 

Z drugiej strony z zebranych danych wynika, że to osoby pracujące w pełni zdalnie lub hybrydowo częściej niż pracujący stacjonarnie sprawdzają skrzynkę mailową w weekendy, czy też w ogóle zapominają o jedzeniu w czasie pracy. 

- Jak wskazują wyniki badań, pracownicy hybrydowi mają relatywnie największe trudności adaptacyjne. Warto rozważyć nowe programy i narzędzia pozwalające na realną pomoc pracownikom w ułożeniu pracy hybrydowej – komentuje w raporcie Ewa Gawrysiak, ekspertka Koalicji Bezpieczni w Pracy, Regional Manager CEE w TenCate Protective Fabrics.