Jak sklepy manipulują klientami? UOKiK wskazuje na co zwrócić uwagę

Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów (UOKiK) przeprowadził analizę sklepów internetowych pod kątem manipulacyjnych praktyk sprzedażowych, znanych jako "dark patterns". Wyniki badania są alarmujące – aż 75% sklepów stosuje tego typu techniki.

Na stronie internetowej UOKiK można znaleźć informacje na temat najczęściej stosowanych manipulacyjnych schematów. Do najpopularniejszych technik należą preselekcja - automatyczne wybieranie i zaznaczanie jednej z możliwych opcji za konsumenta, często najdroższej, a także społeczny dowód słuszności, czyli adnotacje typu "najczęściej wybierany", sugerujące, że inni klienci również kupują dany produkt, co wpływa na decyzję zakupową konsumenta.

Wyniki globalnego badania "Sweep Days"

Badanie zostało przeprowadzone w ramach globalnego przeglądu internetu, zorganizowanego przez Międzynarodową Sieć Ochrony Konsumentów (International Consumer Protection and Enforcement Network – ICPEN), pod nazwą "Sweep Days". W jego trakcie analizowano strony internetowe i aplikacje mobilne 642 przedsiębiorców. Wyniki pokazały, że ponad 75% z nich stosowało przynajmniej jedną manipulacyjną technikę, a blisko 67% dwie lub więcej.

UOKiK, będący częścią Międzynarodowej Sieci Ochrony Konsumentów od 1996 roku, od lipca zakończył roczną prezydencję w sieci, która zrzesza obecnie ponad 70 krajów. Tegoroczne "Sweep Days" odbyły się w dniach 29 stycznia – 2 lutego, jednak dopiero teraz UOKiK podzielił się wnioskami z przeprowadzonej akcji. W badaniu uczestniczyło 26 instytucji chroniących konsumentów.

W tym roku po raz pierwszy przeszukiwanie internetu było koordynowane z Global Privacy Enforcement Network, nieformalną siecią zrzeszającą ponad 80 instytucji zajmujących się ochroną prywatności. Jej celem jest wspieranie współpracy transgranicznej między organami regulacyjnymi.

– Internet to miejsce, w którym globalizacja jest wręcz namacalna. W sieci nie ma granic, a jedynym sposobem na skuteczną ochronę praw konsumentów jest ścisła współpraca między instytucjami z różnych krajów. UOKiK od wielu lat jest mocno zaangażowany w rozwijanie i zacieśnianie współpracy międzynarodowej na rzecz wypracowania uniwersalnych standardów ochrony konsumenckiej i zwalczania złych praktyk sprzedażowych, m.in. w e-commerce – wyjaśnia Prezes UOKiK Tomasz Chróstny.

Wyniki badań przeprowadzonych przez UOKiK i ICPEN pokazują, jak powszechne są manipulacyjne praktyki sprzedażowe w sklepach internetowych. Konsumenci powinni być świadomi tych technik i zachować ostrożność podczas zakupów online. Jednocześnie, międzynarodowa współpraca organów ochrony konsumentów jest kluczowa w walce ze złymi praktykami w e-commerce, aby skutecznie chronić prawa konsumentów na całym świecie.