Pomnik żołnierzy niemieckich poległych w latach 1914-1915 odsłonięto uroczyście w 1915 roku. Monument zniszczono w styczniu 1945 roku.
Pomnik poświęcony był pamięci żołnierzy niemieckich, którzy zginęli w okolicy Włocławka w pierwszych latach pierwszej wojny światowej.
Na postumencie umieszczono postać kamiennego rycerza w postawie "zasadniczej", trzymającego dłonie na mieczu i tarczy. Z przodu kopuły pomnika znajdował się napis "Gott mit Uns" (z niem. Bóg z nami).
Jej wewnętrzną część pomalowano w błękitnych barwach i uzupełniono złotymi gwiazdami. Całość kopuły wieńczyła kula z czarnym orłem.
Na każdej ze ścian postumentu umieszczono tablice. Na głównej tablicy umieszczono w nagłówku napis: Unserem Helden (z niem. Nasi bohaterowie). Na pozostałych znalazły się nazwiska poległych żołnierzy niemieckich wraz z ich przydziałem służbowym.
- Wśród zamieszczonych tam nazwisk, były też polskie nazwiska - mówi Tomasz Wąsik z Muzeum Historii Włocławka. - W tamtych czasach było o to nietrudno. W niemieckich jednostkach służyło bowiem wielu mieszkańców Śląska, Pomorza czy Wielkopolski.
W latach II wojny światowej wokół pomnika grzebano żołnierzy niemieckich, którzy zginęli w latach 1939-1945. Ich groby wraz z pomnikiem zostały zniszczone w styczniu 1945 roku.
Wszystko rozegrało się 29 stycznia 1945 r. Tego dnia zorganizowano pogrzeb poległych pod Włocławkiem żołnierzy, który zgromadził wielu mieszkańców miasta.
Jak relacjonuje naoczny świadek tego wydarzenia, Wojciech Konarski, na cmentarzu zebrało się bardzo dużo ludzi. - Dziwięć trumien stało na samochodzie ZIS-5. Proste niemalowane skrzynie. Przez cmentarz trumny nieśli polscy żołnierze, zaś pluton honorowy składał się z marynarzy polskich przybyłych z Lublina.
- Po zakończeniu pochówku, z krótkim przemówieniem wystąpił porucznik Malinowski. Pokrótce powiedział o powstającej Polski, za którą oddali życie. Na zakończenie zaintonował „Rotę”. Następnie zwrócił się do zebranych na cmentarzu ludzi: Polacy! Stoimy na cmentarzu polskim, a tyle na nim niemczyzny. Nie będą nasi żołnierze spoczywać wspólnie ze znienawidzonym wrogiem. Kiedy stąd wyjedziemy, niech po niemieckich symbolach ślad nie zostanie - dodał W. Konarski.
Ruchem ręki por. Malinowski wskazał na zebranych jeńców przy pomniku ku czci żołnierzy niemieckich. Pomnik był w tym dniu obłożony deskami i obwiązany sznurami. Na jego znak jeńcy niemieccy zaczęli ciągnąć sznur, w wyniku czego pomnik runął na groby żołnierzy niemieckich.
Chwilę później zebrany na cmentarzu tłum zniszczył nienaruszone krzyże na grobach, które stylizowane na order niemieckiego Żelaznego Krzyża, zbudowane były z dykty.
Po opuszczeniu cmentarza przez mieszkańców Włocławka, niemieccy jeńcy załadowali szczątki figury rycerza i nagrobków na ciężarówki, które zostały wywiezione z cmentarza.
Nieco inną wersję wydarzeń na cmentarzu przedstawia Andrzej Sobczyński. Twierdzi on, że podczas wiecu przemawiał Andrzej Jabłoński, który podczas okupacji prowadził tajne nauczanie. Miał on wygłosić podobne do por. Malinowskiego przemówienie o charakterze patriotycznym. Zakończył je słowami: „zanim się rozejdziemy, niech znikną te czarne krzyże”. Następnie krzyże zostały zniszczone przez zebrany tłum.
Alicja Dąbrowska relacjonuje, że nieznana jej osoba w mundurze po krótkim przemówieniu, dodała: „Tak zginą, jak ten orzeł”. Na znak przemawiającego, ktoś pociągnął sznur i orzeł runął na ziemię. Chwilę potem tłum zniszczył groby niemieckie.
Pomnik żołnierzy niemieckich poległych w latach 1914-1915, stan: luty 2012, fot. Krzysztof Osiński
Pomnik pamięci żołnierzy niemieckich do dziś stoi na cmentarzu komunalnym we Włocławku. Pozbawiony postaci rycerza i orła, niszczeje z roku na rok. Z biegiem lat, nazwiska z tablic umieszczonych na postumencie stały się nieczytelne. Zniknęły detale.
Monument nadgryziony zębem czasu przypomina o historii naszego miasta. Szkoda, że dziś jest niemal kompletnie zapomniany.
Łukasz Daniewski
0
0
0
0
0
0
5 1
Wiele jest takich spraw ,które powinny być załatwione już dawno. Teraz jest wybór taki:onawiać stare kamienice czy zabytkowe,historyczne pomniki....Zapewne są jakieś fundusze i rajcy miejscy niech zastanowią się nad tymi sprawami i ciut "obciąć" z oświetlania zabytków sakralnych i kasy trochę się znajdzie...Biskup nie powinien się obrazic wszak BOG jest jeden.Acha! Nie jestem libertynem.,masonem to tak dla wyjaśnienia.... 16:40, 21.02.2012
5 3
No no... zabierzmy Kościołowi wszystko tylko dlatego, bo... jest Kościołem. Paranoja. Diecezja włocławska odwala kawał dobrej roboty jeśli chodzi o renowację włocławskich zabytków - perełek włocławskich zabytków ! Dlaczego? Bo potrafią pisać wnioski o dotacje, bo przechodzili proboszczowie diecezjalni kursy jak wypełnić wniosek o dotacje unijne. Niech prywatni właściciele zabytków też się postarają - to trudne nie jest. Nikomu na siłę nikt pieniędzy nie będzie rozdawał.
Raz pieniądze poszły na spichrz na Stodólnej... i zniknęły :)
Brawa za artykuł ! Znam wiele osób, które zastanawiały się co to za pomnik jest. Fajnie by było, gdyby udało się kiedyś dokonać renowacji pomników z cmentarza komunalnego - które jak widać są bardzo wartościowe ! Super , że udało wam się znaleźć świadków wydarzeń z '45 roku. Super ! 17:28, 21.02.2012
2 2
Czyżbyś nie wiedział, że cmentarz włoclawski jest komunalny? Czy nie wiesz, że cmentarz ma swojego administratora, ktory winien zadbać o rozsypujące się zabytki cmentarne, skoro inkasuje oplaty? Czy nie wiesz, że konserwator zabytków ma także pewien obowiązek w stosunku do całości pomnikow cmentarnych? Pewnie nie wiesz, że Ministerstwo Kultury ma pieniądze przeznaczone na takie zabytki? I tak dalej, i tak dalej...
A pieniądze ze zbiórki w każdy dzień święta 1-go listopada zamiast na cmentarme pomniki są przeznaczone dla kleru!
No i dobrze, po co i komu na cmentarz, coo? 17:59, 21.02.2012
0 3
swoją drogą ciekaw jestem skąd zerżneliście ten artykuł 18:06, 21.02.2012
3 3
Ależ doskonale orientuję się w tej kwestii, o której mówisz i dotacjach ministerialnych. Nie rozumiem jednak do czego zmierzasz pisząc o tym, a następnie o zbiórkach Seminarium włocławskiego.
Co do zbiórki 1 listopada - zorganizuj taką na cmentarz. Śmiało. Jeśli Ci przeszkadza, że włocławskie Seminarium Duchowne zbiera pieniądze w tym dniu, to po prostu nie dawaj, omiń, zignoruj. W tym kraju niestety tego się nie potrafi i trzeba obrzucić błotem. A co tam... niech zachłanny Kościół Katolicki, który nic nie robi, oberwie trochę. Żenujące. 18:38, 21.02.2012
2 1
A może się orientujesz, a może po prostu nie chcesz wyjawić, że guzik o tym wiedziałeś, o czym zresztą nie mowię, lecz PISZĘ! Wystarczy mi, ze ja wiem, do czego ty zmierzasz! Mimo tegom, że cmentarz jest komunalny, a nie parafialny - miedzy wierszami eksponujesz swoje credo: "won od jakichkolwiek pieniędzy, ktore bierze kler, nawet te, ktore zabiera z cmentarza".
Skojarzenie chyba łatwe do odgadnięcia!
We wszystkim się orientujesz, ale nie wiesz, że zbiórka na cmentarzu jest realizowana BEZ koniecznego ZEZWOLENIA Władz Miasta Włocławek. Za zbiórkę pieniędzy bez stosownego zezwolenia Rydzyk został w Toruniu ukarany przez Sąd stosowną grzywną!
Żenująca - to jest twoja nieudolna pisanina wskazująca jasno i jednoznacznie, że masz brudny paluszek!
----------
Ps. o tym, że kler jest zachłanny na pieniądze nie warto nawet pisać! To jest publicznie bardzo dobrze znana rzecz! 19:02, 21.02.2012
5 2
Co roku kler zbiera 1.XI pieniadze na seminarium BEZ STOSOWNYCH POZWOLEŃ.Ale włoclawskie wladze zbyt boją sie kleru żeby zaoponować.Byly różne organizacje i komitety, ktore chcialy zając sie renowacją i ratowaniem zabytkow na wloclawskim cmentarzu(a jest ich bardzo dużo)ale NIE DOSTALY STOSOWNYCH POZWOLEN.A pani Horąziak,zamiast szukać z wypiekami na twarzy kosci z dawnego cmentarza na Zielonym Rynku(pochowanych z należnym szacunkiem na cmentarzu na Pińczacie)niech weźmie się do pracy i zacznie robić renowcje zabytkow na naszym cmentarzu.Wielu potomnych,tych co leżą w grobach(niektore pomniki,perełki sztuki kamieniarskiej sa nawet z lat 1800),nie ma już na świecie więc uratujmy te pomniki.Przecież wiele renowacji,w ramach praktyk mogliby zrobić uczniowie Budowlanki czy Zespolu Szkół Plastycznych.Niszczeja pomniki:Nowcy,Zbiegniewskiej, Bohmów i wielu innych zasłużonych dla miasta,niszczeje pomnik polskiego lekarza z czasów zaboru na ktorym widnieje napis wykonany cyrylicą(mało kto,nawet z władz miasta wie gdzie on jest)itd. 08:01, 31.03.2012