Najpierw emocje, potem pełna zgoda. Zapadła decyzja ws. pomnika na Placu Wolności

Rada Miasta jednogłośnie przyjęła uchwałę intencyjną ws. wzniesienia na Placu Wolności nowego pomnika i przeniesienia obecnego. Nie obyło się bez emocjonalnej dyskusji.

Podczas wtorkowej (30.05) sesji Rady Miasta Włocławek rajcy przyjęli uchwałę ws. wzniesienia na Placu Wolności kilkadziesiąt metrów od obecnie istniejącego Pomnika Wdzięczności Żołnierza Polskiego innego monumentu - Pomnika Wolności i Żołnierza Polskiego. 

[ZT]57730[/ZT]

Przyjęcie uchwały poprzedziła emocjonalna dyskusja, zwłaszcza pomiędzy Piotrem Kowalem, przewodniczącym Rady i radnym Lewicy a rajcami z Prawa i Sprawiedliwości -  Januszem Dębczyńskim oraz Krzysztofem Kowalskim. 

Skomplikowana historia Polski

Debata nt. obecnego pomnika dotyczyła w szczególności tego, co znajduje się pod nim. Przypomnijmy, że w 1993 roku ówczesny Pomnik Wdzięczności Żołnierzom Radzieckim został przemianowany oraz zabudowany tym, który włocławianie znają dzisiaj. 

Piotr Kowal zwracał uwagę na skomplikowaną historię Włocławka oraz Polski i prosił, aby tego "nie zakłamywać". Skrytykował także działania Instytutu Pamięci Narodowej, który ma być "sponsorem" postawienia nowego monumentu. 

- Historia naszego miasta i Polski jest bardzo skomplikowana i prosiłbym jej nie zakłamywać. Myślę, że ten pomnik spełniał swoje dotychczasowe zadania i może je spełniać w innym, godnym, miejscu naszego miasta. Będziemy o to zabiegać jako Klub Radnych Lewicy, bo nie zgadzamy się z tym, i mówię tu w szczególności o zewnętrznej warstwie pomnika, żeby trafił gdzieś na śmietnik historii. Natomiast powoływanie się na Instytut Pamięci Narodowej to ja miałbym z tym problem. Pamiętajmy, że jest to instytucja, która jednak zniszczyła i narobiła dość dużo szkód, bo niszczyła pamięć o dobrych i zasłużonych osobach

- tłumaczył Piotr Kowal. 

Radny Janusz Dębczyński (PiS) stwierdził, że dotychczasowy pomnik jest "pomnikiem dwuznacznym". Przewodniczący klubu radnych Prawa i Sprawiedliwości zwrócił uwagę, że to, co znajduje się pod obecnym pomnikiem to "zakłamywanie historii". 

- Myślę, że ta propozycja jest właściwa. Można żałować, że musiało dojść do bestialskiej napaści putinowskiej Rosji na Ukrainę, żeby we Włocławku ten pomnik, który jest pomnikiem dwuznacznym zlikwidować. Ja mam tutaj uchwałę ze stycznia 1993 roku, która mówi o tym, że ten pomnik tak zwanej "wdzięczności towarzyszy radzieckich" zlikwidować. Decyzja o powstanie nowego pomnika jest, jak najbardziej słuszna. Ta obudowa, która została zainstalowana w 1994 roku jest poświęcona żołnierzowi polskiemu może pozostać gdzieś w godnym miejscu na terenie miasta lub placów, czy też muzeum, albo przy Browarze B. To, co jest pod spodem jest zakłamywaniem historii i tutaj się nie zgadzam z przewodniczącym Kowalem, bo jak sięgniemy pamięcią to Rosja carska, Rosja bolszewicka, a teraz Rosja putinowska, to ją zawsze cechowała nienawiść do Polski

- mówił Dębczyński. 

Emocje na sali próbował tonować prezydent Marek Wojtkowski, który tłumaczył, że podczas prac nad uchwałą, starano się znaleźć "jak najszerszy konsensus". 

- Każda przebudowa pomnika niesie ze sobą różnego rodzaju emocje i dlatego nie ukrywam, że zależało mi, żeby tych emocji po prostu nie było. Staraliśmy się znaleźć, jak najszerszy konsensus. Wiemy, co się kryje pod obecnym pomnikiem. Zawsze wychodzę z założenia, że historia dokona oceny. Różne uwagi możemy także odnieść do naszej historii w kontekście Niemców, czy też Ukraińców w tej chwili. Są to sprawy bolesne i myślę, że powinniśmy być dalecy, żeby w takiej sytuacji je rozgrzebywać - studził emocje Marek Wojtkowski. 

Prezydent dodał, że pierwsze rozmowy z Instytutem Pamięci Narodowej nt. nowego pomnika były prowadzone jeszcze przed rozpoczęciem wojny w Ukrainie. Wojtkowski przekonywał, że warto tę sytuację wykorzystać, ponieważ pieniądze na nowy monument nie będą pochodziły z miejskiej kasy. 

"Fakt niezaprzeczalny"

Piotr Kowal w odpowiedzi na wystąpienie Janusza Dębczyńskiego stwierdził, że "faktem niezaprzeczalnym" jest, że Armia Czerwona wypędziła hitlerowców z Włocławka w 1945 roku. Przewodniczący Rady Miasta przekonywał także, że warto zostawić pomnik z 1950 roku z powodu jego architektury. 

- Fakt niezaprzeczalny jest taki, że wojska hitlerowskie z Włocławka i Polski zostały wypędzone przez idących czerwonoarmistów. Jakie były intencje? Wiemy doskonale, że potem znaleźliśmy się we wschodniej strefie wpływów. Myślę, że nie ma co niszczyć tego monumentu, tylko mogłoby się znaleźć w naszym muzeum, aby można było zobaczyć, jak to wyglądało pod względem architektonicznym - dodał Kowal. 

Po wypowiedzi szefa miejskiej rady, na mównicy pojawił się radny Krzysztof Kowalski z PiS. Początek jego wypowiedzi wywołał duży sprzeciw ze strony Piotra Kowala.

- Pan przewodniczący wspomniał, że powinniśmy być wdzięczni za to, że Armia Czerwona wyzwalała Włocławek - powiedział Kowalski. 

- Nie powiedziałem, Panie radny, nie powiedziałem takiego słowa. Proszę nie kłamać - odpowiedział Piotr Kowal. 

Radny Krzysztof Kowalski mówił, że Armia Czerwona nie wyzwalała Włocławka, ale napadła na nasz kraj 17 września 1939 roku. 

Uchwała ws. wzniesienia nowego pomnika na Placu Wolności została przyjęta jednogłośnie przez obecnych na sali radnych. Za jej przyjęciem głosowało 22 rajców, a trzech było nieobecnych. 

Nowy pomnik ma znaleźć się na Placu Wolności, kilkadziesiąt metrów od obecnego. Ma upamiętnić postacie oraz wydarzenia związane z walką o niepodległy byt Państwa Polskiego i jego suwerenność.

Gdzie zostanie przeniesiony Pomniki Wdzięczności Żołnierza Polskiego, na razie nie wiadomo. Schowany pod nim  Pomnik Wdzięczności dla Narodów Radzieckich może trafić do Muzeum Historii Włocławka lub do muzeum w Kozłówce, gdzie działa Galeria Sztuki Socrealizmu.