Eksperci o inwestycji we Włocławku: "Nie ma się czego bać. To konieczność"

Eksperci, samorządowcy, ciepłownicy, zarządzający Narodowym Funduszem Ochrony Środowiska oraz Polskiego Funduszu Rozwoju, nie mają wątpliwości - termiczne przekształcanie odpadów nienadających się do recyklingu to rozwiązanie przyszłości. Jest bezpieczne, ekologiczne, polepsza jakość powietrza w stosunku do instalacji węglowych, zapewnia tańszą energię cieplną oraz elektryczną, niższe stawki za odpady dla mieszkańców. Marek Wojtkowski, prezydent Włocławka, w wywiadzie udzielonym portalowi next.gazeta.pl potwierdza: - Prowadzimy projekty dotyczące utylizacji termicznej. To rozwiązałoby problem zagospodarowania odpadów nie nadających się do recyklingu, a jednocześnie pozwoliłoby uzyskać energię cieplną i elektryczną.

Szansa na energię bezpieczną i niedrogą

W ubiegłym tygodniu w Gdańsku na konferencji „Termiczne przekształcenia odpadów. Odzysk energii”, już po raz 19. spotkali się eksperci z branży ciepłowniczej, odpadowej oraz energetycznej, a także przedstawiciele kilkudziesięciu instytucji rządowych, samorządowych, środowiska naukowego. Dyskutowali o przyszłości sektora ciepłowniczego i energetycznego w obliczu sytuacji geopolitycznej w tym polityki dekarbonizacji UE i wojny w Ukrainie, ograniczeń w dostawach węgla, wysokich cen surowca, a także konieczności modernizacji i zastąpienia przestarzałych źródeł wytwórczych zasilających miejskie sieci ciepłownicze na rzecz źródeł niskoemisyjnych. Te problemy dotykają polskie samorządy, węgiel zdrożał kilkukrotnie i stał się towarem deficytowym, którego dostawcy zmuszeni są szukać po całym globie. Innym, problemem są odpady, których z roku na rok produkujemy jako ludzkość o kilka procent więcej, a ich składowanie jest zabronione. Wyspecjalizowane miejsca zwyczajnie się kończą, szczególnie kłopotliwe są odpady nie nadające się do recyklingu.

- Nie możemy przymykać oczu na nierozwiązanie problemu co czwartego kilograma odpadów, które produkujemy każdego dnia – mówi Dominik Bąk, wiceprezes Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. I podaje rozwiązanie: - Odpadów komunalnych nie możemy spalać w domowych paleniskach. Ale jeżeli te same odpady, które się nie nadają do recyklingu, a które nie mogą być w świetle przepisów składowane, przeznaczymy do termicznej utylizacji z odzyskiem energii, czyli najnowocześniejszych i najbezpieczniejszych w tej chwili ciepłowniach, to mamy szansę na racjonalne gospodarowanie odpadami, a po drugie - na tańsze ciepło. Nie zastąpimy węgla jeden do jeden odpadami, ale co dziesiąte mieszkanie może być zasilane energią z odpadów. Bezpieczną i niedrogą.

Nie ma czego się bać

Wiceprezes Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej zwraca uwagę na bardzo ważny aspekt inwestycji w termiczne przekształcanie odpadów – edukację społeczeństwa w tym zakresie.

- To oczywiste, że takie instalacje budzą społeczne zainteresowanie, a czasami nawet wątpliwości. Nie ma czego się bać, rozumny człowiek musi rozwiewać wątpliwości. Niemcy posiadają 11 razy więcej takich instalacji niż Polacy, Holendrzy – 25 razy więcej. Czy wykorzystywanie odpadów które się nie nadają do recyklingu szkodzi tylko w Polsce? No chyba nie - mówi Dominik Bąk. 

Marcin Borek, dyrektor Funduszu Inwestycji Samorządowych w Polskim Funduszu Rozwoju, mówi wprost – samorządy, które się nie zdecydują na tego typu inwestycje, będą pobierać od mieszkańców dużo wyższe opłaty za ciepło i odpady. - Pracujemy z wieloma samorządami nad wsparciem projektów, które służą dekarbonizacji i zagospodarowaniu odpadów. Większość z nich stoi przed koniecznością tej formy utylizacji, licząc się z tym, że koszty zagospodarowania odpadów w tradycyjny sposób będą jeszcze wyższe - podkreśla Borek. 

Miasta nie posiadające instalacji termicznego przekształcania odpadów, mają problem z odpadami, są zmuszone płacić nawet ponad 1 tys. zł za tonę odpadów. Miasta, które dobrze zorganizowały takie inwestycje, ponoszą zdecydowanie niższe koszty, co oczywiście przekłada się na mieszkańców i niższe rachunki. Taka instalacja to tańsze ciepło i tańsze odpady oraz czystsze powietrze (mniej smogu). Samorządy, które mają ciepłownie oparte na węglu, powinny być nimi szczególnie zainteresowane.

Rozwiązanie na wyjście z kryzysu energetycznego

Do coraz liczniejszej grupy samorządów chcących produkować tanią i ekologiczną energię z odpadów dołącza Włocławek. Marek Wojtkowski, prezydent miasta, w wywiadzie udzielonym w ub. tygodniu portalowi next.gazeta.pl przedstawił plany miasta na najbliższy czas:

- Prowadzimy dwa projekty dotyczące instalacji termicznej utylizacji odpadów komunalnych. Jeden w partnerstwie publiczno-prywatnym, drugi komercyjny. To rozwiązałoby problem utylizacji odpadów nie nadających się do recyklingu, a jednocześnie pozwoliłoby uzyskać „czystą i ekologiczną” energię cieplną i elektryczną. W tym roku nasze przedsiębiorstwo energetyczne wydało 35 mln zł na uprawnienia do emisji CO2. A te ogromne pieniądze, które trafiają do budżetu Państwa, są przejadane, a nie wykorzystywane na transformację energetyczną. Gdybyśmy mogli wydać 35 mln rocznie na transformację, bylibyśmy zielonym miastem

- mówi prezydent Włocławka. 

Jacek Szymczak z Izby Gospodarczej Ciepłownictwo Polskie, zrzeszającej większość ciepłowni w kraju, w pełni popiera takie rozwiązania i uważa je za bezpieczne dla pracowników branży ciepłowniczej. - Dla sektora ciepłownictwa energetyczne wykorzystanie odpadów komunalnych niesie same plusy, pozwoli na oszczędność 10 proc. węgla. To alternatywa ekologiczna i cenowa. Pamiętajmy, że zakłady termicznego przekształcania odpadów mają najnowocześniejsze technologie, spełniają normy środowiskowe (wielokrotnie surowsze niż dla źródeł konwencjonalnych). Co ważne, jak na razie - nie są objęte systemem ETS, dlatego produkcja ciepła jest tańsza 

- podkreśla Szymczak. 

ETS, to koszty zakupu emisji CO2, które każda ciepłownia paląca węglem musi obowiązkowo kupować po cenie, na jaką nie ma wpływu. W 2017 roku MPEC Włocławek był zmuszony wydać na uprawnienia ponad 2,38 mln zł, co stanowiło niecałe 4 proc. przychodu spółki. Dwa lata później zakup uprawnień pochłonął już niemal 12 mln zł, a udział tego zakupu w przychodach przekroczył 18 proc. Ogromny skok nastąpił w roku 2021. MPEC zapłacił wtedy za uprawnienia ponad 41,5 mln zł, co stanowi 49,6 proc całości przychodu spółki.

- Obawiam się, że jesteśmy dopiero na początku tego kryzysu – mówi w portalu next.gazeta.pl prezydent Marek Wojtkowski. - Nie widać światełka w tunelu. Polska jako kraj nie ma pomysłu na rozwiązanie kryzysu. Niedawno słyszeliśmy, że mamy węgla na 200 lat, a teraz obnażono wszystkie słabości. I musimy stanąć na głowie, żeby tę transformację przeprowadzić. Nie rozumiem, skąd te pomysły zamordowania energetyki wiatrowej w 2016 roku. Niedawno zmieniono ustawę dotyczącą fotowoltaiki tak, że zaczęła się mniej opłacać.

Szkoda, że potrzebny był kryzys, żebyśmy przejrzeli na oczy i zobaczyli, przed jakimi zagrożeniami stajemy.