Wyzwania związane z opieką nad osobą starszą — jak sobie radzić?

Zmienność nastrojów osób starszych. Nieporadność seniorów i utrudniona z nimi komunikacja. Problemy związane z zorganizowaniem pomocy. Dojmujące poczucie odpowiedzialności. To zdecydowanie największe wyzwania, z jakimi mierzą się osoby opiekujące się osobami w starszym wieku. Jak sobie z nimi radzić?

Jakie są wyzwania związane z opieką nad seniorem?

Wyzwania związane z opieką nad osobą starszą obejmują wiele kwestii. Opiekunowie doświadczają wielu trudności i niedogodności, a i muszą pokonać wiele barier oraz problemów tak natury organizacyjnej czy fizycznej, jak i psychologicznej oraz społecznej. O czym mowa? 

Największe, najbardziej powszechne wyzwania związane z opieką nad osobą starszą to:

1. trudności z zorganizowaniem opieki dla seniora. O ile bowiem czasem wystarcza wsparcie nowoczesnej technologii (np. kamerki, lokalizatora dla osób starszych, opaski alarmowej czy opaski SOS, czasem potrzebna jest opieka całodobowa,
2. nieporadność podopiecznych, utrudniona komunikacja z osobą w podeszłym wieku, trudne zachowania, zmienność nastrojów (nie bez powodu opiekunowie seniorów skarżą się na złośliwość i egoizm starszych osób mówiąc, że ich bolączką jest „toksyczny senior” czy „uparty i złośliwy senior”),
3. wpływające negatywnie na kondycję psychiczną opiekuna osoby starszej zarówno zaangażowanie, które wymaga znacznych nakładów pracy i czasu, jak i wyczerpujące poczucie odpowiedzialności za osobę w podeszłym wieku.

Jak sobie radzić z wyzwaniami nad opieką osoby starszej? 

Jak pokonać problemy i wyzwania związane z opieką nad seniorem? To zależy od natury trudności, ale zakresu obowiązków. To oczywiste, że inny jest charakter opieki stałej nad seniorem leżącym, a inny nad osobą starszą aktywną i samodzielną. Wówczas często wystarczające jest wsparcie doraźne czy zdalne.  

Tak czy inaczej, jak sobie radzić z wyzwaniami nad opieką osoby starszej? Przede wszystkim: 

1. Szukać wsparcia w opiece nad seniorem

Jeśli chodzi o szeroko rozumiane wsparcie w opiece nad seniorem, doskonałym kołem ratunkowym może być nowoczesna technologia. Dużym uznaniem cieszą się opaski SOS. Dlaczego?

Opaska SOS, na przykład Locon czy Locon Life (dostępne na Bezpiecznarodzina.pl), jest urządzeniem, które trudno przecenić, ponieważ pełni wiele bardzo przydatnych funkcji. 

Przede wszystkim opaska SOS zastępuje:

• telefon (pozwala odbierać i wykonywać połączenia, można mieć go zawsze przy sobie), 
• ciśnieniomierz, pulsometr, także termometr i pulsoksymetr (pozwala więc monitorować podstawowe parametry zdrowia), 
• lokalizator (umożliwia lokalizację 24/7 i ustalenie stref bezpieczeństwa, stąd zawsze można ustalić miejsce pobytu seniora), 
• opaskę alarmową (przycisk SOS  powiadamia o zdarzeniu opiekuna lub ratownika medycznego po wykupieniu usługi teleopieka oraz czujnik upadku),
• czujnik upadku, który alarmuje upoważnione osoby o niefortunnym zdarzeniu (to ważne, ponieważ gdy pomoc nie nadejdzie szybko,  zasłabnięcie czy przewrócenie się może mieć poważne konsekwencje).

Gdy konieczne jest wsparcie personalne, warto zwrócić się o pomoc do innych członków rodziny, ale i osób oraz instytucji, które tworzą system opieki senioralnej w Polsce. To na przykład opiekun czy opiekunka osoby starszej (finansowani ze środków własnych, ale i współpracujących z NFZ), także pielęgniarz czy pielęgniarka środowiskowa oraz pracownicy dziennych domów opieki, DPS-ów, prywatnych domów pomocy społecznej, opiekuńczo-leczniczych, hospicjów, PCK czy zakładów pielęgnacyjno-opiekuńczych.

2. Zrozumieć trudne zachowania osób starszych

Przewlekła czy ciężka choroba, ograniczenia i brak mobilności, także naturalne procesy starzenia organizmu bardzo często mają negatywny wpływ nie tylko na stan zdrowia i kondycję fizyczną, ale i psychiczną seniora. 

Co można zrobić? Przede wszystkim uzbroić się w cierpliwość i starać się mieć dobre nastawienie. Pomóc może zrozumienie przyczyny trudnego zachowania, co może ułatwić  zarówno rozmowa ze specjalistą (np. lekarzem geriatrą lub lekarzem rodzinnym), ale psychologiem. Warto także szukać grup wsparcia dla opiekunów, tak stacjonarnych, jak i on-line.

3. Dbać o swoją kondycję psychiczną 

Wielu opiekunów osób starszych nie jest przygotowanych do podjęcia tej trudnej roli, przez co ponosi duże koszty opieki nad bliskim, zarówno emocjonalne, jak i zdrowotne. Wspieranie seniorów, zwłaszcza w dużym zakresie godzin czy obowiązków, to bardzo ciężka praca. Sprawy nie ułatwia poczucie odpowiedzialności, często bezradności, również napięcie i przewlekły stres. 

Co robić, by opiekując się seniorem uniknąć wypalenia, ale i takich problemów jak depresja, zaburzenia lękowe, bezsenność oraz objawy somatyczne, takie jak bóle napięciowe głowy, serca, kręgosłupa czy wrzody żołądka? Przede wszystkim myśleć o osobie i o siebie dbać. Nie tylko prowadzić higieniczny tryb życia (bardzo ważny jest odpoczynek, relaks, wytchnienie), ale i prosić o pomoc oraz wsparcie, gdy opieka nad seniorem jest wyzwaniem ponad siły.