Zarządzanie ryzykiem biologicznym podczas sprzątania po zgonie

Postępujący rozkład zwłok to poważne zagrożenie biologiczne. Przebywanie w pobliżu ciała denata będzie wiązało się z szeregiem nieprzyjemnych dolegliwości zdrowotnych, natomiast uwalniające się substancje odpowiadają również za występowanie wielu chorób. Wyniesienie zwłok nie oznacza, że mieszkanie nadaje się do ponownego użytku, konieczne jest przeprowadzenie profesjonalnego sprzątania i dezynfekcji.

Jakie ryzyko biologiczne może wystąpić w przypadku sprzątania po zmarłym?

W chwili śmierci w organizmie człowieka dochodzi do licznych zmian, które świadczą o ustaniu funkcji życiowych. Wraz z upływem czasu, kiedy zwłoki nie zostaną odpowiednio zabezpieczone, rozkład ciała postępuje, a wraz z nim pojawiają się szkodliwe toksyny. Stwarzają one poważne niebezpieczeństwo dla otoczenia. Kilka godzin po ustaniu funkcji życiowych ciało zaczyna się kurczyć, wchodząc w trzecią fazę tzw. stężenie pośmiertne, które przyjmuje pełną postać do 24 godzin od momentu śmierci. Następnie ciało zaczyna puchnąć, dzieje się tak wskutek nagromadzonych gazów. Na tym etapie rozpoczyna się proces gnicia. Dochodzi wówczas do uwolnienia szeregu toksycznych substancji, które stanowią poważne zagrożenie biologiczne.

Zwiększa się także stężenie kadaweryny, która powstaje jako produkt metabolizmu bakterii oraz w procesie gnilnym białka. Ma ona silny i uciążliwy zapach, ponadto jest szkodliwa dla zdrowia. Z ciała denata wydobywa się również fetor, powstały w wyniku dekarboksylacji aminokwasów to tzw. trupi jad. Jego wdychanie wiąże się z poważnymi konsekwencjami zdrowotnymi, w tym z zatruciem organizmu. Dodatkowo wzrasta również stężenie takich substancji jak skatol czy putrescyna, które zaczynają przyciągać owady.

Warto mieć na uwadze, że samo zabranie zwłok nie spowoduje iż insekty znikną. Pozostają one w miejscu, gdzie przebywało ciało denata. Ilość substancji toksycznych nagromadzonych w powietrzu stanowi poważne zagrożenie dla osób przebywających w pobliżu zwłok. Co ważne, w pomieszczeniu, gdzie przebywa denat, może występować jego krew i płyny ustrojowe, które także stanowią zagrożenie biologiczne. Ważny jest również czas, ponieważ rozkład ciała postępuje, stąd też im dłuższy okres, tym większe ryzyko występowania czynników chorobotwórczych. 

Jakie symptomy mogą świadczyć, że zwłoki pozostają w stanie rozkładu, stanowiąc zagrożenie biologiczne?

W pierwszej kolejności po ustaniu funkcji życiowych następuje bladość pośmiertna. Wynika ona z zatrzymania przepływu krwi, wówczas osoba zmarła jest nienaturalnie blada. Następny symptom to oziębienie pośmiertne, gdzie temperatura ciała zbliża się do temperatury otoczenia. W dalszym etapie występują plamy opadowe. To zazwyczaj ciemnoczerwone lub fioletowe zmiany, które są plamiste i nieregularne. Pojawiają się na najniżej położonych partiach ciała.

Niebezpiecznym zjawiskiem jest stężenie pośmiertne, które odpowiada za zesztywnienie ciała. Zazwyczaj ustępuje po upływie ok. 48-72 godzin, po rozpoczęciu procesów autolizy. W dalszej kolejności następuje faza gnilna, gdzie mocno wyczuwany jest uciążliwy fetor. Najczęściej, kiedy człowiek umiera w samotności bądź śmierć nie nastąpiła z przyczyn naturalnych, wówczas pierwszym alarmującym sygnałem jest pojawiający się bardzo silny i nieprzyjemny zapach, wydobywający się z mieszkania. Jest on odczuwalny na klatce schodowej, jak również może przenikać do sąsiadujących lokali. W takiej sytuacji należy niezwłocznie wezwać odpowiednie służby, które siłą wejdą do mieszkania. Co ważne, nie należy podejmować samodzielnych prób dostania się do lokalu, gdyż zwłoki mogą znajdować się w znacznej fazie rozkładu, co stanowi poważne zagrożenie. 

Jakie środki ostrożności należy podjąć, gdy podejrzewamy znalezienie zwłok stanie rozkładu?

W sytuacji, kiedy zachodzi podejrzenie, że zwłoki mogą znajdować się w mieszkaniu, wówczas w pierwszej kolejności należy zawiadomić policję i lekarza. Warto zaniechać prób samodzielnego wejścia do lokalu. Z kolei w przypadku, kiedy zwłoki zostały odkryte w fazie rozkładu, należy zasłonić drogi oddechowe, np. własną koszulką i niezwłocznie opuścić mieszkanie, po czym wezwać służby. Co ważne, nie można otwierać okien, gdyż zachodzące w ciele denata procesy gnilne, zwabią różne owady, w tym muchy plujki. Po zabraniu zwłok przez pracowników zakładu pogrzebowego należy skontaktować się z profesjonalną firmą Vector świadczącą usługi sprzątania po zmarłym. Wejście do mieszkania możliwe będzie po przeprowadzeniu kompleksowego oczyszczania oraz dezynfekcji. 

Jak powinno wyglądać sprzątanie po zgonie i utylizacja skażonych elementów wyposażenia?

Sprzątanie mieszkania, w którym przebywało ciało w znacznej fazie rozkładu, musi przeprowadzić profesjonalna firma. To bardzo ważne, zważywszy na skalę zagrożenia biologicznego. Technicy dokładnie sprawdzą wszystkie elementy wyposażenia. Te, które będą nadawać się do ponownego użytku, zostaną zdezynfekowane, natomiast pozostała część zutylizowana. Wszystkie meble, urządzenia, przedmioty czy tekstylia, które miały kontakt ze zwłokami także zostaną zabezpieczone i zutylizowane. Tego rodzaju wyposażenia nie można wyrzucać do pobliskiego kontenera, gdyż stanowią zagrożenie biologiczne.

Co ważne, utylizacja skażonego wyposażenia oraz materiału biologicznego, musi być przeprowadzona zgodnie z obowiązującymi przepisami. Cała powierzchnia zostanie poddana skrupulatnemu czyszczeniu. W dalszej kolejności technicy przeprowadzą ozonowanie, czyli kompleksową dezynfekcję całego mieszkania. Metoda ta pozwala na usunięcie wszelkich drobnoustrojów, czynników chorobotwórczych czy zagrożenia biologicznego, ponadto skutecznie eliminuje nieprzyjemny zapach. Po wykonaniu wszystkich czynności można bez obaw i ryzyka ponownie użytkować lokal. 

Odnalezienie zwłok w fazie rozkładu to nie tylko silny wstrząs, ale także poważne zagrożenie biologiczne. Stąd też należy niezwłocznie oddalić się od ciała denata i wezwać odpowiednie służby. Biorąc pod uwagę skalę skażenia, konieczne będzie również przeprowadzenie profesjonalnego sprzątania oraz dezynfekcji.