Jedną z pozostałości po II wojnie światowej do dzis możemy oglądać w podwłocławskich lasach.
O budowie umocnień wokół Włocławka i okolicznych powiatach zadecydowały niepowodzenia wojenne wojsk niemieckich na froncie wschodnim w latach 1943-1944.
Wtedy też zapadła decyzja o przygotowywaniu do obrony przed nadciągającą Armią Czerwoną. Tymi działaniami objęto również teren Włocławka i najbliższej okolicy.
Polacy do łopat
Do przygotowań obronnych i opracowania planów ewakuacji niemieckiej ludności cywilnej zaangażowano władze hitlerowskiego Kraju Warty - administracyjnego tworu w skład którego wcielono Włocławek i Kujawy wraz z Wielkopolską i ziemią łódzką.
29 lipca 1944 roku namiestnik Rzeszy w Okręgu Kraj Warty Arthur Greiser (pełniący jednocześnie funkcję Gauleitera NSDAP - partii nazistowskiej) wydał rozporządzenie skierowane do ludności polskiej. Rozporządzeniem z dnia 30 lipca 1944 roku wprowadził dla Polaków (w wieku od 15 do 65 lat) obowiązek odbycia „służby stanu wyjątkowego” (Notdienstverpflichtung).
Służba polegała na pracy przy budowie umocnień polowych, najczęściej poza miejscem swojego zamieszkania, np. mieszkańców okolic Leszna wywieziono do prac fortyfikacyjnych w rejon Płocka i Lipna.
Budowę umocnień wokół Włocławka rozpoczęto już w sierpniu 1944 roku. Do prac zaangażowano przymusowo wszystkie osoby między 15 a 65 rokiem życia, bez względu na płeć.
System umocnień niemieckich w Kraju Warty
Praca w drakońskich warunkach
Prace były wykonywane nawet przy niskich temperaturach do stycznia 1945 roku, a warunki zakwaterowania robotników były wyjątkowo prymitywne, w stodołach i chlewach.
Znana jest relacja mieszkanki powiatu ostrowskiego, którą umieszczono wraz z 3000 Polaków w barakach w Mielęcinie pod Włocławkiem. - Wskutek złego odżywiania, długich marszów oraz ciężkiej pracy siły nas opuszczały stopniowo. Wskutek nieszczelnych dachów w barakach zajmowanych przez Polaków woda przeciekała na prycze, a tym samym na nasze głowy. Wypoczynek w tych warunkach był niemożliwy. Koce względnie pościel, jakie własnym sposobem nabyliśmy (...) przeważnie mokre leżały w czasie naszej nieobecności na łóżkach. Baraki z braku opału nie były ogrzewane, wskutek czego nie mogliśmy osuszać naszej odzieży.
Zobacz zdjęcia: Schrony wokół Włocławka
W 1944 r. rozpoczęto również budowę umocnień w okolicy Radziejowa. Zdecydowano się na budowę m. in. okopów ziemnych i rowów przeciwczołgowych na odcinku od Aleksandrowa Kujawskiego przez okolice Radziejowa aż do Koła.
Prace zaczęły się w sierpniu 1944 roku, po zwiezieniu robotników z powiatów inowrocławskiego, nieszawskiego, mogileńskiego, gnieźnieńskiego i poznańskiego. Pracą kierowała grupa niemieckich pracowników technicznych.
Dziś w podwłocławskich lasach możemy oglądać pozostałości po pracach ziemnych prowadzonych w 1944 roku. Nietrudno natrafić na rów przeciwczołgowy czy okopy piechoty.
Są też schrony. Najczęściej spotykanym w okolicy Włocławka jest schron typu Ringstand 58c. To schron wkopany w ziemię, który posiadał otwór w suficie do prowadzenia ognia przez ciężki karabin maszynowy. W przypadku zagrożenia strzelec chował się we wnętrzu schronu. Załogę "Tobruka" stanowiło najczęściej 2 żołnierzy. W okolicy znajdują się również inne betonowe obiekty.
Dziś są to opustoszałe obiekty. W wielu zalegają śmieci.
Festung Leslau?
Sieć schronów i umocnień wokół Włocławka tworzy pierścień okalający miasto. Co ważne, w przededniu wkroczenia na Kujawy Armii Czerwonej, Włocławek został ogłoszony twierdzą. Jednak rzeczywistość pokrzyżowała plany niemieckich obrońców.
Miasto z rozbudowanym systemem umocnień ziemnych i betonowych zostało zajęte niemal z marszu. Doszło wprawdzie do walk na przedpolu miasta - głównie od strony Kowala, jednak nie miały one większego znaczenia. System, który miał obronić miasto przed Armią Czerwoną, jedynie nieznacznie spowolnił ich ruchy.
Włocławek został zajęty 20 stycznia 1945 przez oddziały 65 Brygady Pancernej Armii Czerwonej, wchodzącej w skład 9 Korpusu Pancernego Gwardii i 65 Dywizji Piechoty 125 Korpusu Armijnego.
Tym samym zakończył się jeden z najtragiczniejszych okresów w dziejach miasta.
(łd)
0
0
0
0
0
0
1 2
To co w tym artykule pisze to tylko czubek góry lodowej.
Oprócz umocnień są jeszcze fabryki które zostały zniszczone i inne zabudowania o których wiedzą tylko najstarsi mieszkańcy okolic Włocławka. Wiele razy na łamach Pisma ODKRYWCA opisywano umocnienia Twierdzy Włocławek oraz pozostałości fabryk ukrytych w lasach. Ruiny jednej z fabrykl można znaleźć z lewej (od Wisły) strony Michelina. Drugą w okolicach Piekielnej Góry teren GWPK. 14:35, 20.12.2011
2 4
Jakie bunkry? Moja szanowna Redakcjo! To nie są żadne bunkry tylko schrony. 15:09, 20.12.2011
0 1
Zapraszam tutaj, temat na forum poświęcony Festung Leslau: http://www.staryfolwark.com.pl/wojskowosc/forum/viewtopic.php?p=1303&sid=413d18ac21d2253060b752c50c46007c#1303 15:20, 20.12.2011
0 2
do byłymieszkaniecwójto: Odkrywca to niezbyt wiarygodne źródło, bo tam może każdy napisać o wszystkim. A wspomniany przez Ciebie artykuł jest zwyczajnie bajką napisaną na podstawie oględnej penetracji kilkunastu tobruków przez PASJONATÓW historii. poza tym, nie istniało coś takiego jak Festung Leslau, bo jakby istniało, to by rosjanie nie rozpieprzyli tej "twierdzy" w ciągu jednego dnia - w zasadzie przez nią przejechali, więc autorzy wspomnianego artykułu (jest do przeczytania w internecie) można to tak ując, że popuścili wodzę fantazji:) z resztą... już się wypowiedziano na ich temat pod podanym niżej linkiem do forum stary folwark. Jak tak dalej pójdzie, panowie napisz że w katederze produkowano V2, bo taka strzelista budowla... 15:42, 20.12.2011
1 0
Widzę, że trafił nam się na forum Pan specjalista Mr Hermann. Mimo iż pwy pasjonat może nie być najlepszym specjalistą w dziedzinie fortyfikacji należy tutaj zaznaczyć, iż jest właściwie jedyną os. która tym tematem się zajmuje i ja to osobiście cenię.
Ponadto pragnę zauważyć, iż jest wiele w naszym kraju twierdz, przeróżnych fortyfikacji które mimo swego wielkiego rozmiaru zajęte zostały przez Rosjan w dzień bądź ich kilka np. MRU - jedne z największych w Europie, ile się bronili tam Niemcy ?
Oczywistym jest, że w praktyce nigdy nie powstało Festung Leslau jednak wiele osób używa ów określenia myśląc o prawdopodobnych planach jakie mieli Niemcy wobec naszego miasta oraz czasem w ramach żartu Festung;p
pzdr 21:47, 20.12.2011
1 1
W lesie pod Gąbinkiem znalazłem chyba jedną z takich fabryk.
Budynek jest podziemny a miejsce skąd robiłem zdjęcia to dach, który znajduje się na wysokości 1,5m.
Ogólnie wszystko zalane jest przez wody gruntowe i staw który 'opiera' się o budynek
tzn. przy murze od strony zachodniej na powierzchni jest wyższy poziom wody niż pod ziemią w budynku :D
Kilka zdjęć :
http://pawem11.picturepush.com/showformat.php?format=img&image=8927700
http://pawem11.picturepush.com/showformat.php?format=img&image=8927703
http://pawem11.picturepush.com/showformat.php?format=img&image=8927707
http://pawem11.picturepush.com/showformat.php?format=img&image=8927711
http://pawem11.picturepush.com/showformat.php?format=img&image=8927714
http://pawem11.picturepush.com/showformat.php?format=img&image=8927718
Nie znam się ;) Kontakt e-mail : [email protected]
Pozdro! 13:13, 09.08.2012
0 0
Z relacji mojego dziadka pamiętam, że na wieży kościoła przy ul. Brzeskiej ukrył się niemiecki snajper ale... utrzymał się tam zaledwie jeden dzień dłużej niż cała załoga niemiecka. Po pierwszym strzale (podobno nawet niecelnym) został szybko namierzony. 10:22, 16.10.2013
1 0
witam. W wierzy Kościoła przy ul.Brzeskiej był osadzony żołnierz wermachtu z Karabinem Mg-42 .Niemcy pod koniec wojny i przesuwającym się frontem radzieckim wysadzili most ob. imienia Rydza Śmigłego który został po wojnie odbudowany. Rosjanie natomiast wjechali do Włocławka Niem. Leslau od strony michelina i zestrzelili czołgiem pierwotna wierze Kościoła przy ul.Brzeskiej . Co mnie najbardziej zdumiło , że za czasów okupacji, Niemcy posiadali kilka baterii przeciwlotniczych wyprodukowanych przez USA. które znajdowały się na obecnym Zielonym rynku . .. Jedno mi chodzi po głowie notabene , czy ktoś z włocławian się zainteresował kompleksem tuneli pod miastem włocławek i zasypanym bunkrze w parku łokietka gdzie jest obecnie nienaturalnie usypana góra . 15:01, 06.11.2014
1 0
Jednym z pośród innych nieopisanych jest bunkier stanowisko ogniowe z karabinów maszynowych w Wilczenicu Fabiańskim.Ostrzał z tego bunkra kładł pokotem Niemców. 13:52, 20.12.2018