"Ta sprawa posiada wiele wątków". Dzisiaj Włocławek, a kiedyś Włocławia. Dlaczego nasze miasto nosi taką nazwę?

Wrocławek, Włocławia, Włocław. Było wiele nazw stolicy Kujaw. Dlaczego mówimy Włocławek? Skąd się wzięła nazwa naszego miasta? 

Włocławek był kiedyś nazywany Włocławią. Co się stało, że to się zmieniło? Zwróciliśmy się do kierownika Muzeum Historii Włocławka Tomasza Wąsika oraz przejrzeliśmy dostępną literaturę o naszym mieście, żeby poznać odpowiedź. 

Pierwsze zapiski

Najwcześniejsze wspomnienia o stolicy Kujaw pojawiają się w kronice polskiej Galla Anonima z lat 1112-1116. Wówczas Włocławek został zapisany jako "Wladislau castro", czyli Władysławia. Autor podaje, że w mieście stacjonowało 800 pancernych i 2000 tarczowników. W kolejnych dokumentach z XII i XIII wieku można znaleźć podobne formy nazwy Władysławia. 

Sprawa nazwy Włocławka nie jest do końca jasna i posiada wiele wątków. Było to różne nazewnictwo. Czasem był Włocław, Włocławia. Wynika to z faktu, że autorzy zapisków notowali różnorakie wersje

- wyjaśnia Tomasz Wąsik z Muzeum Historii Włocławka. 

Kolejne dokumenty i zapiski pokazują nam wiele różnych nazw. Niektóre dokumenty z XVI wieku przedstawiają Włodsławek i Włodsław. 

Według Michała Morawskiego w książce pt. "Monografia Włocławka (Włocławia)" to właśnie nazwa Włocławia jest tym wcześniejszym określeniem miasta. Autor wylicza szereg dokumentów z przełomu XVI i XVII wieku, gdzie Włocławek był określany Włocławiem. 

Łacińska nazwa pojawia się na mapach Abrahama Orteliusa, opracowanych w latach 1571-1584. Na nich Włocławek pojawia się w kilku wersjach. Na planie Niemiec można dostrzec nazwę "Vladislaw".

Kolejna dzieło kartograficzne wskazuje na nazwę "Vladislavia". To ogólna mapa Polski z XVI wieku. 

Zaś w rozkładzie wschodnich rejonów Bałtyku pojawia się niemiecka nazwa "Leslau". 

Mapy są w zbiorach Muzeum Historii Włocławka, dzięki uprzejmości Tomasza Wąsika zostały nam udostępnione skany tych dzieł. 

Skąd przyrostek -wek? 

Pojawienie się nazwy w wersji "Włocławek" historycy wiążą z faktem ogólnego upadku miasta w drugiej połowie XVII w. Wąsik wyjaśnia, co spowodowało ten wielki kryzys.

Miejscowość przechodziła poważne problemy gospodarcze oraz została mocno zniszczona przez wojska szwedzkie w czasie potopu szwedzkiego oraz III wojny północnej. Poza pożogą wojenną, miasto regularnie nawiedzały epidemie i pożary

- mówi kierownik Muzeum Historii Włocławka. 

Morawski w "Monografii" wskazuje, że pierwsze wzmianki ze współczesną nazwą pochodzą z XVIII wieku, czyli już po feralnych wydarzeniach.

Warto tu też zwrócić uwagę na znaczenie Włocławia. Miasto było dostrzegalne przez istnienie ośrodka biskupiego. W innych kwestiach to niewielka miejscowość. Historycy wątpią też w istnienie dużej armii, o której w kronice polskiej pisał Gall Anonim. Utrzymanie bowiem wojska o znacznych rozmiarach sprawiłoby spore problemy lokalowe. 

Pozostałości po Włocławiu

W języku polskim możemy znaleźć wiele wyrazów, które wywodzą się od nazwy "Włocławia". Mieszkańcy miasta są nazywani włocławianami, a nie włocławiakami. Biskup diecezjalny jest włocławski, a nie włocławiakowski. To właśnie "Włocław" jest źródłosłowem dla tych określeń, a nie Włocławek.