Tunel Kolei Dużych Prędkości w Łodzi: szanse i zagrożenia

Spółka Centralny Port Komunikacyjny (CPK) ogłosiła przetarg na budowę tunelu Kolei Dużych Prędkości (KDP) w Łodzi. Jest to kluczowy element większego projektu mającego na celu stworzenie szybkiego połączenia kolejowego między Warszawą, Łodzią, Poznaniem i Wrocławiem, znanego jako „Y”. Jakie są szczegóły tego przedsięwzięcia, czy będą przejmowane prywatne grunty, jakie zagrożenia mogą czekać mieszkańców Łodzi?

Spółka CPK ogłosiła przetarg na budowę tunelu KDP w Łodzi. Oferty od potencjalnych wykonawców miały być otwarte pod koniec września, jednak termin ten został kilkukrotnie przesunięty, obecnie na koniec listopada. Kryteriami wyboru są cena (70%) oraz kwalifikacje personelu (30%). Wybrany wykonawca będzie miał 46 miesięcy na realizację projektu, licząc od momentu podpisania umowy.

Tunel ma być wydrążony za pomocą zmechanizowanej tarczy TBM o średnicy około 14 metrów. Ma mieć długość około 4,6 km. Będzie to dwutorowa konstrukcja, umożliwiająca ruch pociągów w obu kierunkach. Tunel będzie najdłuższym i największym pod względem średnicy tunelem kolejowym w Polsce wykonanym metodą drążoną. Inwestycja ma na celu przyspieszenie ruchu pociągów na planowanej trasie łączącej Warszawę z Łodzią, Wrocławiem i Poznaniem (tzw. Y).

Przebieg tunelu KDP w Łodzi

Tunel Łódź KDP ma rozpoczynać się w pobliżu stacji Łódź Fabryczna i prowadzić pod centrum miasta. Na początkowym odcinku będzie połączony z tunelem średnicowym przeznaczonym dla ruchu regionalnego. Trasa przebiegać będzie pod kluczowymi ulicami Łodzi, takimi jak ul. Piotrkowska, ul. Kościuszki, ul. Gdańska, pl. Barlickiego czy al. Włókniarzy. Wylot tunelu planowany jest w okolicach osiedla Retkinia, skąd trasa KDP będzie kontynuowana na zachód w kierunku Sieradza, z rozwidleniem prowadzącym do Wrocławia i Poznania.

Zagrożenia związane z budową tunelu KDP

Budowa tak skomplikowanego tunelu pod gęsto zabudowanym centrum miasta niesie ze sobą znaczące ryzyko. Łódzkie kamienice, często wznoszone na przełomie XIX i XX wieku na słabych fundamentach, są szczególnie narażone na uszkodzenia spowodowane wibracjami i osiadaniem gruntu.

Przykładem realnego zagrożenia jest katastrofa budowlana z września 2024 roku, kiedy to podczas drążenia tunelu średnicowego zawaliła się część kamienicy przy al. 1 Maja. Ewakuowano kilkadziesiąt osób, a mieszkańcy sąsiednich budynków musieli opuścić swoje domy ze względu na ryzyko dalszych zawaleń.

W odpowiedzi na te wydarzenia, inwestor podjął działania mające na celu zwiększenie bezpieczeństwa prac. Niemniej jednak, ryzyko podobnych incydentów nie jest całkowicie wyeliminowane, co budzi obawy mieszkańców i ekspertów.

Wywłaszczenia pod KDP

Realizacja tunelu KDP wiąże się z koniecznością pozyskania gruntów pod budowę infrastruktury naziemnej oraz obiektów technicznych związanych z tunelem. Nie wiadomo, czy dla tej inwestycji zostanie aktywowany tzw. Kolejowy Program Dobrowolnych Nabyć (KPDN). W jego ramach CPK nabywa grunty na preferencyjnych warunkach na trasie KDP Warszawa-Łódź.

Właściciele gruntów przeznaczonych na cele kolejowe mogą zostać objęci procedurą wywłaszczeniową zgodnie z Ustawą z dnia 28 marca 2003 r. o transporcie kolejowym. W takich sytuacjach warto skorzystać z pomocy prawnej, aby upewnić się, że proces przebiega zgodnie z przepisami, a odszkodowanie odpowiada wartości nieruchomości.