Certyfikat AEO jest pozwoleniem wydawanym przez organ celny przedsiębiorcy, który prowadzi działalność gospodarczą związaną z wymianą handlową z krajami spoza Unii Europejskiej. Skrót AEO pochodzi od angielskiej nazwy "Authorised Economic Operator", co oznacza upoważnionego przedsiębiorcę. Certyfikat ten jest uznawany przez wszystkie państwa członkowskie Unii i świadczy o wiarygodności i bezpieczeństwie podmiotu gospodarczego
Certyfikat AEO (ang. Authorised Economic Operator) to status przyznawany przez organy celne przedsiębiorcom prowadzącym działalność związaną z obrotem towarowym z krajami spoza Unii Europejskiej. Status ten świadczy o wiarygodności i bezpieczeństwie podmiotu gospodarczego w zakresie przestrzegania przepisów prawa celnego oraz stosowania odpowiednich procedur i standardów. Posiadanie certyfikatu AEO niesie ze sobą szereg korzyści dla przedsiębiorcy, takich jak:
- uproszczenia celne, np. możliwość składania uproszczonych deklaracji celnych lub zgłoszeń sumarycznych;
- preferencyjne traktowanie podczas kontroli celnych, np. mniejsza częstotliwość kontroli fizycznych i dokumentacyjnych lub priorytetowe wybieranie miejsca kontroli;
- ułatwienia w zakresie bezpieczeństwa i ochrony, np. możliwość korzystania z uproszczonego systemu zgłaszania danych dotyczących bezpieczeństwa i ochrony lub uzyskania dostępu do systemu elektronicznego wymiany informacji między organami celnymi;
- wzrost konkurencyjności i prestiżu na rynku międzynarodowym, np. poprzez lepszą współpracę z partnerami handlowymi posiadającymi status AEO lub uznanie statusu AEO przez kraje trzecie na podstawie umów wzajemnego uznawania.
Przed wydaniem decyzji o przyznaniu statusu AEO, organ celny dokonuje oceny ryzyka na podstawie dokumentacji dostarczonej przez wnioskodawcę oraz przeprowadza audyt u niego na miejscu. Aby uzyskać certyfikat AEO, przedsiębiorca musi spełnić określone kryteria zawarte w unijnym prawie celnym, takie jak:
- prawidłowa historia współpracy z organami celnymi;
- stabilna sytuacja finansowa;
- odpowiednie kompetencje i kwalifikacje zawodowe pracowników;
- spełnienie wymogów dotyczących bezpieczeństwa i ochrony.
- zgodność z przepisami prawa celnego i podatkowego,
Wniosek o nadanie statusu AEO należy złożyć elektronicznie do właściwego organu celnego za pośrednictwem Platformy Usług Elektronicznych Skarbowo-Celnych. Organ celny dokonuje oceny wniosku oraz przeprowadza audyt u przedsiębiorcy w celu sprawdzenia spełnienia kryteriów. Decyzja o nadaniu lub odmowie nadania statusu AEO jest wydawana w terminie 120 dni od daty złożenia kompletnego wniosku. Decyzja ta jest ważna na terenie całej Unii Europejskiej oraz w państwach trzecich, które mają umowy o wzajemnym uznawaniu statusu AEO z Unią Europejską (np. Szwajcaria, Norwegia, Japonia). Certyfikat AEO jest ważny do odwołania i może być cofnięty przez organ celny w przypadku stwierdzenia nieprawidłowości lub naruszenia warunków jego przyznania.