Jak ogłosić upadłość konsumencką? Praktyczny przewodnik krok po kroku

Wielu Polaków każdego roku zmaga się z rosnącym zadłużeniem – kredyty, chwilówki, niespłacone rachunki i zobowiązania wobec ZUS czy urzędu skarbowego mogą szybko wymknąć się spod kontroli. Dla części osób jedynym realnym ratunkiem staje się upadłość konsumencka – legalna droga do oddłużenia i rozpoczęcia życia od nowa. Jak wygląda ten proces? Kto może z niego skorzystać i czego należy się spodziewać?

Czym właściwie jest upadłość konsumencka?

Upadłość konsumencka to postępowanie sądowe skierowane do osób fizycznych, które nie prowadzą działalności gospodarczej, a stały się niewypłacalne – nie są w stanie regulować swoich zobowiązań od co najmniej 3 miesięcy. Jej celem jest częściowe lub całkowite umorzenie długów, a także uregulowanie sytuacji finansowej dłużnika.

„Wiele osób traktuje upadłość jako porażkę. Tymczasem w rzeczywistości jest to szansa na nowy start, zabezpieczona przez prawo i dostępna dla każdego, kto nie ma możliwości wyjścia z długów w inny sposób” – wyjaśnia Anna Sienkiewicz, ekspertka ds. spraw upadłościowych z biura rachunkowego KRSH.

Kto może ogłosić upadłość konsumencką?

Z upadłości mogą skorzystać osoby prywatne, które:

• nie prowadzą działalności gospodarczej (lub ją zamknęły przed złożeniem wniosku),

• są niewypłacalne, czyli nie są w stanie regulować swoich długów przez co najmniej 3 miesiące,

• nie doprowadziły do niewypłacalności umyślnie lub rażąco niedbale (choć nawet to nie wyklucza całkowicie umorzenia – o tym decyduje sąd).

Co ważne – sąd nie bada już tak szczegółowo „moralności” dłużnika, jak miało to miejsce przed 2020 rokiem. Nawet osoby, które zaciągały kredyty nieodpowiedzialnie, mogą liczyć na oddłużenie – choć wówczas sąd może zaproponować plan spłaty rozłożony na kilka lat.

Jak wygląda proces ogłoszenia upadłości?

1. Złożenie wniosku do sądu
Wniosek o upadłość konsumencką składa się do sądu rejonowego – wydziału gospodarczego właściwego dla miejsca zamieszkania. Można to zrobić samodzielnie lub przez pełnomocnika (np. kancelarię prawną lub biuro rachunkowe wyspecjalizowane w takich sprawach).

„W KRSH pomagamy naszym klientom przygotować poprawny wniosek wraz z załącznikami – m.in. listą wierzycieli, majątkiem, opisem sytuacji życiowej. Często to właśnie błędnie wypełniony wniosek powoduje, że sprawa się przeciąga” – tłumaczy Anna Sienkiewicz.

2. Rozpatrzenie wniosku i ogłoszenie upadłości
Sąd po analizie dokumentów może ogłosić upadłość – a więc formalnie uznać osobę za niewypłacalną. Od tej chwili zaczyna działać syndyk, który przejmuje zarządzanie majątkiem dłużnika (jeśli taki istnieje) i kontaktuje się z wierzycielami.

3. Ustalenie planu spłaty lub umorzenie zobowiązań
W kolejnym etapie sąd ustala plan spłaty (na maksymalnie 7 lat), chyba że sytuacja życiowa dłużnika uzasadnia całkowite umorzenie długu bez planu. Taki scenariusz dotyczy często osób chorych, emerytów lub samotnych rodziców bez majątku i perspektyw zarobkowych.

4. Wykonanie planu i umorzenie pozostałych zobowiązań
Po wykonaniu planu spłaty pozostałe zobowiązania zostają umorzone. Dłużnik zyskuje czystą kartę – może zacząć nowe życie bez komorników, odsetek i ciągłego strachu. Więcej na ten temat na stronie KRSH.

Czy upadłość konsumencka obejmuje wszystkie długi?

W większości przypadków – tak. Obejmuje:

• kredyty i pożyczki (w tym chwilówki),

• długi wobec ZUS, US, firm windykacyjnych,

• zadłużenie na kartach kredytowych,

• zaległe rachunki i czynsze.

Nie obejmuje natomiast: grzywien, alimentów oraz odszkodowań zasądzonych za przestępstwa. Te zobowiązania pozostają do spłaty niezależnie od decyzji sądu.

O czym warto pamiętać przed złożeniem wniosku?

• Warto przygotować kompletną dokumentację – listę długów, majątek (jeśli istnieje), sytuację rodzinną i zdrowotną.

• Sąd może pytać o przyczyny zadłużenia – szczerość i spójność zeznania mają duże znaczenie.

• Wcześniejsze próby układów z wierzycielami działają na korzyść dłużnika – pokazują, że nie unikał odpowiedzialności.

• Nie trzeba mieć majątku – upadłość dotyczy również osób bez nieruchomości, pracy czy stałych dochodów.

Czy warto korzystać z pomocy specjalisty?

Choć ogłoszenie upadłości można przeprowadzić samodzielnie, wiele osób korzysta z pomocy kancelarii prawnych lub biur rachunkowych. Dzięki temu mają pewność, że dokumenty są poprawnie przygotowane, a procedura nie wydłuży się z powodu błędów formalnych.

„Pomagamy klientom od pierwszej rozmowy, przez kompletowanie dokumentów, aż po złożenie wniosku i kontakt z sądem. Dla wielu osób to ogromna ulga, że nie muszą mierzyć się z tym wszystkim samodzielnie” – podkreśla Anna Sienkiewicz z biura rachunkowego KRSH.

Warto też pamiętać, że postępowanie upadłościowe wiąże się z kosztami sądowymi – ale sąd może je częściowo lub całkowicie umorzyć w trudnej sytuacji majątkowej.

Podsumowanie: upadłość to nie koniec – to nowy początek

Upadłość konsumencka to legalna i skuteczna droga wyjścia z zadłużenia. Pozwala odzyskać kontrolę nad życiem i uwolnić się od presji komorników, telefonów z windykacji i narastających odsetek. Nie każdy może – i nie każdy powinien – sięgać po to rozwiązanie, ale dla wielu osób to realna szansa na spokój i nowy start.

Jeśli nie jesteś pewien, czy spełniasz warunki albo po prostu chcesz skonsultować swoją sytuację, skontaktuj się z ekspertami z KRSH w Bytomiu. Zaufaj osobom, które przeprowadziły już dziesiątki takich postępowań – i odzyskaj spokój krok po kroku.